Prednisolon is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd. Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednisolon voor bij kinderen met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld:
Artsen schrijven prednisolon ook voor als onderdeel van een behandeling bij kanker.
Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. (Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom). Als men het op deze manier gebruikt heet het substitutietherapie.
Verschijnselen
Bij astma verkrampen de spieren van de luchtwegen. Ook zwellen de slijmvliezen op en maken deze meer slijm aan. Het kind wordt hierdoor kortademig, moet hoesten en krijgt het benauwd. Deze benauwdheidsaanvallen ontstaan door prikkels. Bijvoorbeeld door koude lucht, rook, inspanning, emoties en stoffen waar het kind allergisch voor is. Er zijn periodes waarin kinderen gevoeliger zijn voor deze prikkels.
Behandeling
Werkt de plaatselijke behandeling van de longen met inhalaties niet voldoende? Dan kan de arts een stootkuur met prednisolon voorschrijven. Bijvoorbeeld als astma ineens erger wordt.
De klieren van de longen, alvleesklier, lever, darmen, huid en mond maken slijm aan. Dit slijm zorgt onder meer voor transport van afvalstoffen. Cystische fibrose (CF), ook wel cystic fibrosis of taaislijmziekte genoemd, is een erfelijke ziekte.
Bij cystische fibrose is het slijm veel taaier dan normaal. Hierdoor is het slijm in de luchtwegen bijvoorbeeld moeilijk op te hoesten. Bacteriën, virussen en schimmels zijn hierdoor moeilijker te verwijderen uit de longen, waardoor veel luchtweginfecties optreden.
Soms kan een schimmel ook een allergische reactie veroorzaken. Bij een allergische reactie kan de arts prednisolon geven.
Jeugdreuma of juveniele idiopathische artritis is een verzamelnaam voor gewrichtsontstekingen bij kinderen. Er is sprake van een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur kunnen de gewrichten beschadigd raken of kan groeiachterstand optreden.
Verschijnselen
Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. Hierdoor heeft uw kind vaak last van erge diarree, vaak met bloed en slijm erbij.
Andere klachten zijn buikpijn, koorts, uitdrogingsverschijnselen, bloedarmoede en gewichtsverlies. Periodes met weinig klachten worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte opvlamt.
Oorzaak
De oorzaak van de ontsteking is niet een infectie, maar een auto-immuunreactie. Dit betekent dat het natuurlijke afweermechanisme zich tegen de cellen in de eigen darmwand keert.
Bij kinderen met colitis ulcerosa is meestal de hele dikke darm aangedaan. De ziekte heet dan pancolitis.
Soms is alleen het rectum aangedaan. Dit heet proctitis ulcerosa. Na verloop van jaren kan de ziekte zich uitbreiden naar de rest van de dikke darm.
Behandeling
Colitis ulcerosa wordt meestal behandeld met 5-ASA-medicijnen, zoals mesalazine. Werkt dat onvoldoende, dan kunnen artsen bijnierschorshormonen (corticosteroïden), zoals prednisolon voorschrijven.
Verschijnselen
Bij de ziekte van Crohn zijn delen van de darm chronisch ontstoken. De ontsteking veroorzaakt buikpijn, koorts, diarree, moeheid en gewichtsverlies. Periodes met weinig klachten worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte opvlamt.
Oorzaak
De precieze oorzaak van de ziekte van Crohn is niet bekend. Waarschijnlijk is het afweersysteem in de war en valt deze goede bacteriën in de darm aan. Hierdoor ontstaat een ontsteking die de darmen verder beschadigt. De ontsteking dringt diep door tot de spierlagen van de darmen. Meestal is het laatste deel van de dunne darm en het eerste deel van de dikke darm aangedaan.
Door de chronische ontsteking ontstaan verdikkingen in de darm, waar de ontlasting moeilijk langs kan. Ook ontstaan verbindingsbuisjes (fistels) van de darm naar andere organen. Zoals de blaas, de vagina en tussen delen van de darm onderling.
Behandeling
Het is belangrijk de ontsteking zoveel mogelijk te voorkomen en als ze wel optreden te remmen. Hierdoor neemt de buikpijn af en ontstaan er geen nieuwe verdikkingen of fistels.
De behandeling van de ziekte van Crohn hangt af van de ernst van de klachten. De arts zal eerst starten met voedingstherapie en azathioprine bij kinderen met de ziekte van Crohn. Als dit niet voldoende helpt of als uw kind deze behandeling niet kan of mag gebruiken, kan de arts een bijnierschorshormoon voorschrijven, zoals budesonide.
Budesonide is een bijnierschorshormoon dat ter plaatse in de darm werkt. Budesonide wordt gebruikt bij ontstekingen die vooral in het laatste deel van de dunne darm of aan het begin van de dikke darm zitten. Bij ernstiger vormen van de ziekte van Crohn, of als de ontsteking zich hoger in de darm bevindt, stapt men over op sterkere bijnierschorshormonen, zoals prednisolon.
Uw kind moet dit medicijn een aantal weken gebruiken om de ziekte weer rustig te krijgen. Als de opvlamming voorbij is, kan uw kind het gebruik weer stoppen.
Prednisolon-injecties worden gegeven bij hevige allergische reacties, met flauwvallen en ernstige hartvaat-problemen.
Prednisolon wordt gebruikt bij de bloedziekte idiopathische trombocytopenische purpura (ITP of ziekte van Werlhof). Bij deze ziekte maakt het lichaam afweerstoffen tegen de eigen bloedplaatjes. Bloedplaatjes zijn nodig om het bloed te laten samenklonteren bij een wond. Door deze afweerstoffen gaan de bloedplaatjes stuk. Hierdoor heeft men vaak blauwe plekken en bloedneuzen.
Oorzaak en verschijnselen
Lupus erythematodes (ook wel LE genoemd), is een chronische ontsteking van de huid. Behalve de huid kunnen ook gewrichten, nieren, longen en andere organen ontstoken zijn. Dan noemt men het wel ‘systemische LE’ of ‘SLE’.
Het is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen. In dit geval van de huid, gewrichten, nieren en longen. Hierdoor ontstaan ontstekingen. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.
De ziekte komt in aanvallen, maar kent ook rustige periodes. Een aanval lijkt op een ernstige griepperiode met koorts, spier- en gewrichtspijn en vermoeidheid. Ook komen er meestal huidafwijkingen voor, zoals rode vlekken in het gezicht en verschillende soorten huiduitslag.
Behandeling
Bij een aanval van SLE kan de arts een stootkuur met een corticosteroïd voorschrijven (zoals prednisolon).
Prednisolon wordt gebruikt bij verschillende ernstige huidaandoeningen, veroorzaakt door allergie of een afweerreactie tegen de eigen lichaamscellen. Huidaandoeningen waar prednisolon bij wordt gebruikt zijn:
Prednisolon wordt gebruikt bij Bellverlamming, een bepaalde vorm van verlamming van de gezichtsspieren.
Prednisolon wordt gebruikt bij de nierziekte nefrotisch syndroom. Hierbij maakt het lichaam afweerstoffen tegen de eigen niercellen.
Prednisolon helpt bij de bestrijding van verschillende vormen van kanker, zoals:
Cortisol
Prednisolon wordt gebruikt wanneer de eigen bijnierschors geen of te weinig van het bijnierschorshormoon cortisol (=hydrocortison) maakt. Cortisol speelt een rol bij de afweer (immuunsysteem), inspanning en stress. Het is ook belangrijk voor een goede regeling van de hoeveelheid glucose in het bloed. Prednisolon werkt ongeveer hetzelfde als cortisol.
Oorzaken
Een tekort aan cortisol kan het geval zijn bij:
Dagritme
De natuurlijke aanmaak van cortisol vertoont een dagritme. In de vroege ochtend komt veel cortisol vrij en tijdens de dag steeds minder. Bij inspanning, ziekte of stress geeft de bijnierschors juist een grote hoeveelheid in een keer af.
De behandeling met prednisolon heeft ook zo'n patroon. Daarom moet uw kind `s ochtends meestal meer prednisolon gebruiken dan `s avonds. Ook moet uw kind soms bij ziekte of ernstige stress extra prednisolon innemen.
Corticosteroïd-crisis
Als er ineens te weinig aan cortisol is (levensbedreigende corticosteroïd-crisis) moet prednisolon soms met een injectie worden gegeven. Dit werkt sneller. Ook is het kind tijdens zo’n crisis niet altijd in staat tabletten of capsules te slikken.
Oorzaak
Bij de ziekte van Addison werken de bijnieren niet goed. Een zelfde situatie ontstaat wanneer de bijnieren ontbreken. Bijvoorbeeld als ze zijn weggehaald vanwege een tumor). Hierdoor ontstaat een tekort aan cortisol en aan een paar andere hormonen. Namelijk sommige mannelijke geslachtshormonen en aldosteron (een hormoon van belang voor de bloeddruk).
Behandeling
De behandeling bestaat meestal uit een combinatie van hydrocortison (= cortisol) met fludrocortison. In plaats van hydrocortison kan de arts ook prednisolon voorschrijven. Fludrocortison wordt gegeven als vervanging voor aldosteron.
Oorzaak
De buitenkant van de bijnieren (de ‘schors’), maakt cortisol (hydrocortison), mannelijke geslachtshormonen en aldosteron (een hormoon van belang voor de bloeddruk).
De ‘opdracht’ om deze hormonen te maken ontvangt het van de hypofyse. De hypofyse is een klier in de hersenen.
Bij de ziekte van Cushing maakt de bijnierschors te veel bijnierschorshormoon aan. Dit komt meestal door een goedaardige tumor in de hypofyse. Maar het kan ook komen door een tumor in een van de bijnieren of ergens anders in het lichaam. Een operatie aan de hypofyse of de bijnieren zelf kan dan nodig zijn.
Behandeling
Na een operatie aan de hypofyse kan de hoeveelheid bijnierschorshormoon tijdelijk te laag zijn. Dan moet het bijnierschorshormoon worden aangevuld. Na verwijdering van de bijnieren is het altijd nodig de bijnierschorshormonen aan te vullen.
Prednisolon wordt ook gebruikt als maar één van de bijnieren is verwijderd. Het wordt dan gebruikt totdat de andere bijnier weer voldoende bijnierschorshormoon maakt.
Oorzaak
Bij het adrenogenitaal syndroom is de aanmaak van hormonen door de bijnieren gestoord. Ze maken dan bijvoorbeeld te weinig cortisol, te veel mannelijke geslachtshormonen en te weinig aldosteron (een hormoon van belang voor de bloeddruk).
Behandeling
De behandeling bestaat meestal uit de combinatie van hydrocortison (= cortisol) met fludrocortison. In plaats van hydrocortison kan de arts ook prednisolon voorschrijven. Fludrocortison is als vervanging voor aldosteron.
Prednisolon wordt gebruikt bij de ziekte van Duchenne. Het kan ervoor zorgen dat de spieren sterker worden, waardoor het kind na een paar weken makkelijker kan bewegen.
Eczeem is een jeukende huiduitslag waarbij de huid rood, gezwollen, schilferig, stug en droog kan zijn. Ook kunnen zich blaasjes op de huid vormen of kan de huid vochtig zijn. Door de jeuk zal uw kind willen krabben, waardoor het de huid nog meer beschadigt. Eczeem kan verschillende oorzaken hebben, zoals allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging en irriterende stoffen.
Bij kinderen is constitutioneel eczeem de meest voorkomende vorm van eczeem. Als uw kind constitutioneel eczeem heeft, dan heeft uw kind waarschijnlijk ook aanleg voor een allergie. Bijvoorbeeld voor hooikoorts of astma. Deze allergie komt in families vaak bij meer familieleden voor.
Bij constitutioneel eczeem is het belangrijk om een droge huid in te vetten. Dit zodat de irritatie en jeuk minder worden. Smeer daarom de huid van uw kind minstens 1 keer op een dag in met een verzachtende crème of zalf zonder werkzaam bestanddeel. De arts kan dit op recept voorschrijven. De crème of zalf houdt de huid soepel en zorgt ervoor dat de huid niet verder uitdroogt. Als het eczeem bij uw kind heel erg is kan uw arts bijnierschorshormoon om in te nemen voorschrijven, zoals prednisolon.
In de bijsluiter kunt u terugvinden dat prednisolon wordt gebruikt bij kinderen onderdeel van een behandeling bij kanker.
Prednisolon is bij deze ziekte officieel geregistreerd. Registratie betekent dat de fabrikant prednisolon bij kinderen heeft onderzocht. Uit het onderzoek van de fabrikant blijkt dat het bij kinderen werkt. De overheid heeft goedgekeurd dat het medicijn te krijgen is.
Er is ook onderzoek gedaan naar prednisolon bij kinderen met ernstige ontstekingen.
Ook bij deze ziektes blijkt prednisolon te werken. Daarom schrijft de arts prednisolon ook voor bij kinderen met deze ziektes. Dit heet off-label-gebruik.
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.
Vraag ook uw arts om een duidelijke uitleg op papier. De doseringsschema's bij dit medicijn zijn vaak ingewikkeld. Dit omdat uw kind moet op- en afbouwen.
Hieronder vindt u hoe uw kind het medicijn het beste kan gebruiken.
Blijft uw kind problemen houden met het innemen van het medicijn? Vraag dan aan de arts of apotheker of er een andere toedieningsvorm is die uw kind gemakkelijker kan innemen. Eventueel kan de arts een recept voorschrijven voor capsules of een drank.
De duur van de behandeling hangt af van de soort en de ernst van de ziekte. Bij hevige ziekteverschijnselen is vaak een korte kuur van een paar dagen tot weken nodig. Bij langdurige ziektes met minder hevige verschijnselen, moet de behandeling vaak juist meerdere maanden doorgaan. Daarna wordt de behandeling langzaam afgebouwd.
Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De meeste bijwerkingen die bekend zijn, zijn gemeld bij volwassenen. Over bijwerkingen bij kinderen is minder bekend dan bij volwassenen. Waarschijnlijk kunnen de bijwerkingen die bij volwassenen gemeld zijn, ook voorkomen bij kinderen. Zie voor deze bijwerkingen en hoe vaak deze voorkomen de informatie over prednisolon bij volwassenen.
Bijwerkingen waarvan bekend is dat ze kunnen voorkomen, zijn:
Meteen vanaf het begin van de behandeling
Een te hoge bloedglucose of een te hoog suiker in het bloed.
Bijnierschorshormonen hebben invloed op de aanmaak en afbraak van koolhydraten. Hierdoor kunnen bij kinderen die daarvoor gevoelig zijn, verschijnselen van diabetes (suikerziekte) ontstaan. Zij merken dit doordat zij veel dorst krijgen en veel moeten plassen. Kinderen met diabetes kunnen tijdens de behandeling meer insuline of bloedsuikerverlagende tabletten nodig hebben. Meet extra vaak het bloedglucosegehalte van uw kind.
Stoornissen in het hartritme
Raadpleeg de arts als uw kind dit merkt.
Na gebruik van een paar maanden en een hoge hoeveelheid medicijn
Groeivertraging.
Het is daarom belangrijk dat een arts regelmatig de lichaamslengte en het lichaamsgewicht controleert. Soms blijkt dat het kind te weinig groeit. Dan kan de arts adviseren dit medicijn niet elke dag, maar elke 2 dagen te nemen. Dit herstelt de groei.
Botontkalking (osteoporose), waardoor de botten eerder breken.
Het is belangrijk tijdens het gebruik van dit medicijn voldoende kalk te gebruiken. Dit kan in de vorm van zuivelproducten of eventueel als tabletten. Ook beweging is nodig. Dit zorgt voor een actieve opbouw van de botten.
Minder goede werking van de bijnierschors.
Hier heeft uw kind tijdens de behandeling geen last van. Maar na het stoppen heeft de bijnierschors tijd nodig om op gang te komen om weer zelf bijnierschorshormonen aan te maken. Dit kan meerdere maanden duren.
Maag- of darmzweer
Dit medicijn kan een maagzweer erger maken. Overleg voor gebruik met uw arts of apotheker als uw kind een maag- of darmzweer heeft. Of als hij dit kortgeleden heeft gehad. Misschien heeft uw kind een maagbeschermer nodig. Raadpleeg uw arts als de maagklachten erger worden.
Meer kans op infecties met bacteriën, virussen of schimmels.
Overleg voor gebruik met de arts als uw kind een infectie heeft, zoals tuberculose. Dat is nodig omdat sluimerende infecties door dit medicijn erger kunnen worden. Ook heeft u het minder snel in de gaten als een infectie bij uw kind uit de hand loopt. Dit medicijn zorgt namelijk voor minder verschijnselen van een ontsteking. Zoals roodheid en zwelling. Neem in elk geval contact op met de arts:
Zwaarder worden en een andere vetverdeling.
Dit komt door een andere opbouw en afbraak van vet, meer eetlust en vasthouden van vocht. Vet gaat vooral zitten op de buik en op de bovenkant van de rug. Het is vaak nodig de eetgewoontes aan te passen om het gewicht op peil te houden. Een diëtist kan uw kind daarbij helpen.
Heeft uw kind last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Prednisolon is voor kinderen te verkrijgen in:
Prednisolon is ook te verkrijgen in oogdruppels. Zie hiervoor de tekst prednisolon in het oog.
Meer informatie over dit medicijn vindt u bij prednisolon bij kinderen bij volwassenen. In deze tekst vindt u onder andere informatie over:
Voor deze onderwerpen is de informatie voor kinderen en volwassenen hetzelfde, of is er geen specifieke informatie voor kinderen bekend.
Laatst bijgewerkt op 30-06-2021
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Voor het opstellen van deze teksten is gebruik gemaakt van het Kinderformularium van het NKFK en andere wetenschappelijke bronnen. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
Vond u deze informatie nuttig?
Bedankt voor uw keuze!
