De temperatuur van het lichaam is ongeveer 37 °C. De hersenen regelen de lichaamstemperatuur. Als de lichaamstemperatuur te veel stijgt, dan brengen de hersenen de temperatuur weer omlaag. Dit gebeurt op 2 manieren:

• Zweten. Het zweet op de huid zorgt voor verkoeling als het verdampt. Om goed te kunnen zweten moet je genoeg vocht innemen. Dat betekent: bij heet weer voldoende drinken.
• Doorbloeding van de huid. De bloedvaten in de huid verwijden zich. Daardoor kan het hart meer bloed rondpompen. Dit bloed geeft de warmte af aan de huid. De huid geeft de warmte weer af aan de lucht rondom. Bij heet weer moet het hart harder werken.

Sommige mensen kunnen meer last hebben van hitte, zoals ouderen. En ook zieken, kleine kinderen en mensen met overgewicht hebben meer last. Zij kunnen last krijgen van spierkramp, hoofdpijn, concentratieverlies, misselijkheid, diarree, flauwvallen of zelfs coma. Hoe komt dit?

• Bij ouderen regelen de hersenen de temperatuur vaak minder goed.
• Ouderen hebben minder dorstgevoel, en dus minder drang om te drinken. Daardoor drinken ouderen soms te weinig en zweten ze minder. Daardoor krijgen ze het warmer en moet het hart harder werken.
• Bijvoorbeeld bij mensen met hartproblemen en ouderen werken hart en longen vaak minder krachtig.
• Soms zorgen medicijnen ervoor dat het lichaam de temperatuur minder goed regelt. Medicijnen voor het hart bijvoorbeeld. En medicijnen tegen hartproblemen, hoge bloeddruk, ziekte van Parkinson, depressie en psychose. Bekijk de informatie onder het kopje 'Medicijngebruik en hitte', hieronder.
• Kleine kinderen kunnen gemakkelijker uitdrogen. Het lichaam van een kind regelt de temperatuur nog niet zo goed. En als kleine kinderen het warm hebben, kunnen ze dit minder goed duidelijk maken.
• Mensen met overgewicht voeren minder warmte af via de huid. En zij dragen meer gewicht mee en dit kost het lichaam meer energie. Daardoor krijgen mensen met overgewicht het sneller heet.
• Ook mensen met weinig sociaal contact lopen meer risico op problemen door hitte.

Sommige medicijnen hebben invloed op de temperatuur van het lichaam. Dit is belangrijk om te weten. Uw apotheker en arts houden dit in de gaten. Soms is het nodig om tijdelijk de dosering van een medicijn aan te passen. Of soms zelfs (tijdelijk) te stoppen. Let op, doe dit nooit zonder overleg met uw apotheker of arts.
De huid is belangrijk bij het regelen van de lichaamstemperatuur. Dit kan via zweten of aanpassen van de bloedtoevoer. Zo wordt de lichaamstemperatuur niet te hoog of te laag. 
 

Medicijnen en lichaamstemperatuur

Onderstaande medicijnen kunnen effect hebben op uw lichaam of de lichaamstemperatuur bij hitte. Of soms kan hitte invloed hebben op de werking van het medicijn.

- Antibiotica op de huid kunnen invloed hebben op de lichaamstemperatuur via zweten en bloedtoevoer.
- Medicijnen tegen ADHD (stimulantia zoals methylfenidaat) kunnen invloed hebben op metabolisme en zweten. Daardoor kunt u meer kans hebben op oververhitting.
- Antidepressiva, zoals de serotonineheropnameremmers (SSRI's), kunnen het zweten verminderen. Hierdoor kan het lichaam warmte slechter kwijt en heeft u meer kans op oververhitting.
- Laxeermiddelen hebben geen directe invloed op de regeling van de lichaamstemperatuur. Zij kunnen wel zorgen voor een grotere kans op uitdroging bij hitte. En hitte kan zorgen voor meer klachten van obstipatie (verstopping)
- Medicijnen tegen de Ziekte van Parkinson verminderen zweten en bloedtoevoer. Hierdoor kan het lichaam warmte slechter kwijt en heeft u meer kans op oververhitting.
- Sommige medicijnen tegen incontinentie, misselijkheid of jeuk (anticholinerge medicijnen) kunnen het zweten verminderen. Hierdoor kan het lichaam warmte slechter kwijt en heeft u meer kans op oververhitting.
- Antipsychotica zijn medicijnen tegen een psychose (een psychische aandoening) en kunnen ervoor zorgen dat u minder zweet. Hierdoor kan het lichaam warmte slechter kwijt en heeft u meer kans op oververhitting.
- Medicijnen tegen epilepsie kunnen invloed hebben op de regeling van de lichaamstemperatuur. En bij een hogere lichaamstemperatuur hebt u meer kans op een aanval van epilepsie.
- Ontstekingsremmende pijnstillers, zoals ibuprofen, kunnen invloed hebben op de bloedtoevoer en op de werking van de nieren. En zij kunnen invloed hebben op de werking van medicijnen die op het hart werken. Het hart moet al harder werken bij hitte.
 

Onderstaande aandoeningen en klachten vragen om extra aandacht bij hitte:

Schildklierproblemen

Schildklierhormoon regelt de productie van hitte en het energieverbranding van het lichaam. Als u te veel of te weinig schildklierhormoon hebt, werkt de regeling van de lichaamstemperatuur niet goed.

Hartproblemen, hoge bloeddruk

Gebruikt u medicijnen tegen hartproblemen of hoge bloeddruk? Bij hitte kunnen deze medicijnen zorgen voor minder vocht en zout in het lichaam. Hierdoor is er meer kans op uitdroging, te weinig zweten en flauwvallen. Plaspillen (diuretica) zijn hier een voorbeeld van.

Ontlastingsproblemen

Bij problemen met poepen (ontlasting) is het altijd belangrijk om voldoende te drinken. Bij diarree verlies je veel vocht. En ook bij verstopping en het gebruik van laxeermiddelen kan er te weinig vocht in het lichaam zijn.

Zit u in een land met een hittegolf? Uw medicijnpaspoort is een handig document om bij de hand te hebben. Het medicijnpaspoort is een overzicht van alle medicijnen die u gebruikt. U kunt uw medicijnpaspoort op papier krijgen bij uw apotheek.
Soms kunt u uw overzicht van de medicijnen bekijken via een app. Vraag bij uw apotheek wat mogelijk is.

Is het warm? Bekijk dan op het etiket of in de bijsluiter hoe u uw medicijn het beste kunt bewaren. Hieronder staat een aantal tips. Hierbij geldt: u kunt uw apotheker altijd om advies vragen.

Droge kast onder 25°C (meestal een goede plek)

Een droge, afgesloten kast is meestal een goede plek om uw medicijnen te bewaren. De temperatuur in deze kast komt meestal niet boven de 25°C. Ook bij een hittegolf blijven uw medicijnen hierin goed. 

Badkamer (nooit)

De badkamer is GEEN goede plek voor medicijnen. Hier is het te vochtig. Bewaar uw medicijnen dus nooit in de badkamer.

Koelkast (kan te koud zijn)

Bewaar medicijnen alleen in de koelkast als dit op het etiket of in de bijsluiter staat.
Medicijnen zijn niet altijd geschikt voor bewaren in de koelkast. Hieronder wat voorbeelden:

• Zetpillen kunnen smelten door warmte. Maar ze mogen niet zomaar in de koelkast. Let goed op het bewaaradvies. Die staat op het etiket of in de bijsluiter.
• Vloeistoffen, zoals drankjes of ampullen met injectievloeistof, mogen niet zomaar in de koelkast. In de koelkast kunnen kristallen ontstaan. Let daarom op het bewaaradvies.
• Ook oog- en oordruppels en klysma’s mogen niet zomaar in de koelkast. Let ook hier op het bewaaradvies.
  Mogen de druppels in de koelkast? Warm ze dan 5 minuten voor gebruik even op in uw handen. Dat is prettiger voor gebruik.

Bewaart u uw medicijnen in de koelkast? Zorg dat kinderen er niet bij kunnen. Doe de medicijnen in een doos die niet gemakkelijk open kan.

Zorg dat uw medicijnen uit de warmte blijven. Als dit toch gebeurt, zorg dan dat ze nooit een kwartier of langer in de warmte zijn. Maar altijd het liefst zo kort mogelijk. Hieronder wat praktische tips:

• Gaat u uw medicijnen afhalen maar moet u ook andere  boodschappen doen? Ga bij hitte dan het laatst naar de apotheek. En daarna direct naar huis. Voor sommige medicijnen is een koeltas handig.
• Laat uw medicijnen niet in een warme auto liggen.
• Bewaar uw medicijnen niet dicht tegen het lichaam, zoals in een broekzak. Dan kunnen de medicijnen te warm worden. Bewaar ze in een tas. Voor medicijnen die in de koelkast moeten is tijdens reizen een koeltas nodig. Vraag hiernaar in uw apotheek.

Om warmte af te kunnen voeren, moet je kunnen zweten. Daarvoor moet er genoeg vocht in het lichaam zijn.

• Drink op warme dagen minimaal 2 liter vocht. Drink regelmatig kleine beetjes, telkens een kopje of een glas. Houd het drinken bij de hand. Neem kraan- of flessenwater, melk, karnemelk, thee of koffie zonder suiker, vruchtensap of suikervrije (fris)dranken.
• Het vocht in koffie en thee plast u sneller uit door de cafeïne. Het lichaam verliest sneller vocht, maar niet méér vocht. Deze dranken voorzien het lichaam dus net als andere dranken van vocht. Met koffie en thee kunt u dus prima de vochtbalans op peil houden. Drink liever geen koffie met veel cafeïne.
• Neem geen dranken met veel suiker. Daarin zitten veel calorieën, waardoor u dikker kunt worden. Ook plast u het vocht van dranken met veel suiker sneller uit.
• Drink niet alleen maar vruchtensappen. Hierin zitten zuren die slecht zijn voor het tandglazuur.
• Gebruik liever geen alcohol. In dranken met alcohol zitten veel calorieën, waardoor u dikker kunt worden. Verder is alcohol schadelijk voor de gezondheid en hierdoor plast u het vocht sneller weer uit.
• Plast u minder dan normaal? Is uw plas (urine) donkerder dan normaal? Drink dan meer en wacht niet tot u zich dorstig voelt. Vooral als u ouder bent, is uw dorstgevoel vaak minder!

• Eet gezond en regelmatig als het warm is. In groente en fruit zit veel water. En vitamines en zouten.
• Let op: bij warm weer bederft voedsel sneller. Door het eten van bedorven voedsel kunt u diarree krijgen. Dit is vervelend en u verliest extra vocht. Een goede koeling van het voedsel en een goede hygiëne zijn belangrijk.

• Doe het rustig aan. Ga niet stevig sporten. Blijf zoveel mogelijk uit de hitte. Ga alleen ‘s morgens naar buiten als het nog koel is, draag luchtige kleding en gebruik buiten een zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor.
• Wordt het binnen erg warm? Dan kan het gebruik van een tafelventilator of (mobiele) airco zinvol zijn.