Manie is een periode van overdreven opgewektheid, waarbij men de realiteit uit het oog verliest. Soms kunnen ingrijpende gebeurtenissen, zoals een bevalling of het overlijden van een naaste, een manie uitlokken.
Vaak worden perioden van manie afgewisseld met perioden van depressie. Dan is er sprake van een manische depressie, ook wel bipolaire stoornis genoemd. Een manische depressie wordt vooral veroorzaakt door erfelijke aanleg.
Een manische periode duurt minstens 1 week. Een lichte vorm van manie is ook mogelijk: een hypomanie. De verschijnselen van een hypomanie zijn minder erg, zorgen voor minder grote problemen en duren korter.
Zorg voor regelmaat en structuur in uw leven. Licht mensen in uw omgeving in. Als u merkt dat uw stemming (geleidelijk) verandert, als u erg opgewekt of juist erg somber wordt, neem dan contact op met uw huisarts.
Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
Lithium
Lithium is een middel dat hevige stemmingsschommelingen kan verminderen. Hierdoor kan een manische bui stoppen of worden voorkomen of de ernst, duur en het aantal buien verminderen. Lithium wordt meestal gedurende langere tijd gebruikt om manische buien te voorkomen.
Anti-epileptica
Middelen tegen epilepsie, ook wel anti-epileptica genoemd, beïnvloeden onder andere de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen. Ze worden daardoor toegepast bij epilepsie, maar ook om een acute manische bui te stoppen.
Ze worden ook gebruikt om manische buien te voorkomen, vooral bij mensen die een snelle wisseling tussen depressie en manie hebben. Soms worden ze samen met lithium gebruikt. Voorbeelden zijn carbamazepine, lamotrigine en valproïnezuur.
Klassieke antipsychotica
Klassieke antipsychotica zijn middelen die in de hersenen onder andere het effect van de natuurlijk voorkomende stof dopamine verminderen. Het wordt gebruikt bij de behandeling van psychoses, maar het wordt ook gebruikt bij de behandeling van een acute manische bui. Voorbeelden zijn broomperidol, chloorprotixeen, flupentixol, haloperidol, perfenazine, pimozide en zuclopentixol.
Atypische antipsychotica
Atypische antipsychotica zijn middelen die in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende stoffen dopamine en serotonine verminderen. Het wordt gebruikt bij de behandeling van psychoses, het wordt ook gebruikt bij de behandeling van een acute manische bui. Voorbeelden zijn olanzapine, quetiapine en risperidon.
Laatst bijgewerkt NHG: 20-11-2014
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
Vond u deze informatie nuttig?
Bedankt voor uw keuze!
