Klachten & ZiektesPsychose

Psychose

Klachten & ZiektesPsychose

Psychose

Wat is Psychose?Hoe herken ik Psychose?Kan ik er zelf iets tegen doen?In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?Wat kan de apotheker voor mij doen?Welke medicijnen worden gebruikt bij Psychose?
  • Bij een psychose beleef je de wereld anders. Meestal als vreemd en eng.
    Je hoort, ziet of denkt dingen die anderen niet horen, zien of denken. Je eigen hersenen maken die ervaringen. Je hebt daar geen controle meer over.

    Mensen vertellen na een psychose vaak dat het leek op een droom. Of een nachtmerrie terwijl ze wakker waren.

    Een psychose duurt meestal een paar dagen tot een paar maanden.

    Een eerste psychose gebeurt het vaakst bij jonge mensen tussen 18 en 25 jaar.

    Kijk voor meer informatie over Psychose op www.thuisarts.nl
    • Bij een psychose kun je 1 of meer van deze ervaringen hebben: 

      Stemmen horen, dingen zien, ruiken of proeven: hallucinaties

      Je hoort, ziet, ruikt, proeft of voelt dingen die er niet zijn. De ervaring is voor jou echt. Bijvoorbeeld:

      • Je hoort stemmen in je hoofd of daarbuiten. 
      • Je ziet dingen die er niet zijn.
      • Je ruikt geuren, zoals brandlucht terwijl er geen brand is. 
      • Je proeft vreemde smaken.
      • Je voelt dat iemand je aanraakt, terwijl niemand je aanraakt. 
      Sterke gedachten: wanen
      • Je denkt bijvoorbeeld dat je achtervolgd wordt.
      • Je voelt je onveilig. Je denkt steeds dat anderen over je praten of je iets willen aandoen.
      • Je denkt dat berichten op internet of tv speciaal voor jou zijn. 
      • Anderen zeggen dat je gedachten hebt die niet waar kunnen zijn. 
      Warrig denken en doen 
      • Je denkt warrig, heel snel of heel langzaam. 
      • Je hebt moeite om te zeggen wat je bedoelt. Je kunt de juiste woorden niet vinden.
      • Je begrijpt andere mensen niet meer.
      Verder kun je deze klachten hebben:
      • Je vertrouwt mensen niet meer. 
      • Je voelt minder emoties. Je voelt je bijvoorbeeld niet blij, boos of verdrietig, maar steeds hetzelfde. 
      • Je hebt nergens zin in.
      • Het lukt je niet om iets te gaan doen. Je blijft bijvoorbeeld de hele dag in een stoel zitten of in bed.
      • Je bent bang of somber.  

      Door de klachten slaap je vaak niet goed. Misschien eet je ook niet goed meer. Je gaat minder of niet meer naar je studie, werk of vrienden toe.

      Kijk voor meer informatie over Psychose op www.thuisarts.nl
        • Bij een psychose is het belangrijk om rust te nemen: Probeer genoeg te slapen. En probeer op vaste tijden te eten, te werken, te sporten en te rusten.
        • Gebruik geen alcohol, wiet of hasj.
        • Probeer je familie en vrienden te blijven zien. Contact helpt om sneller beter te worden.
        • Vertel wat je ervaart aan je behandelaar. Kies samen welke behandelingen je wil. In een psychose kan dat soms moeilijk zijn. Een vriend of je familie kan daar ook bij helpen.
        Kijk voor meer informatie over Psychose op www.thuisarts.nl
        • Bel je huisarts, de huisartsenpost of je behandelaar als je denkt dat je het begin van een psychose hebt. Bijvoorbeeld als je een stem in je hoofd hoort.

          Denk je aan zelfmoord? Bel dan 113 (normale belkosten) of 0800-0113 (gratis). Je kunt ook met iemand chatten op 113.nl.

          Kijk voor meer informatie over Psychose op www.thuisarts.nl
              • Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

                • Receptcontrole

                De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

                • Overzicht van uw medicijnen

                Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

                • Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

                Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

                • Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

                Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

                • Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

                De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

                • Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

                Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

                • Medicatiebeoordeling

                Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

                • Zelfzorg

                Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

                • Bezorgservice

                Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

              • Klassieke antipsychotica
                Klassieke antipsychotica, ook wel klassieke antipsychotische middelen genoemd, verminderen in de hersenen het effect van de natuurlijk voorkomende stof dopamine. Hierdoor nemen wanen, hallucinaties en hevige onrust af. Voorbeelden zijn broomperidol, chloorprotixeen, droperidol, flupentixol, fluspirileen, haloperidol, penfluridol, perfenazine, pimozide, pipamperon en zuclopentixol.

                Atypische antipsychotica
                Atypische antipsychotica, ook wel antipsychotische middelen genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid dopamine en serotonine, natuurlijk voorkomende stoffen. Hierdoor nemen wanen, hallucinaties en hevige onrust af. Voorbeelden zijn cariprazine, clozapine, olanzapine, quetiapine, risperidon en sulpiride.

                Overige medicijnen
                Behalve antipsychotica worden ook anderen medicijnen gebruikt bij psychoses. Ernstige onrust en angst kunnen verminderen met het rustgevende medicijn temazepam.

                Laatst bijgewerkt KNMP: 14-02-2022

                Laatst bijgewerkt NHG: 13-10-2022

                Disclaimer

                Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.

                Vond u deze informatie nuttig?

                Thuisarts.nl

                De informatie over bovenstaande aandoening is geschreven door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Wilt u meer lezen over deze of andere aandoeningen? Ga dan naar www.thuisarts.nl

                Thuisarts.nl

                Vraag het de webapotheker

                Vraag het de webapotheker

                Vraag het de webapotheker

                Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                Informatie wordt bijgewerkt: