Cholesterol is een vette stof. Je lichaam maakt het in je lever en haalt het uit je eten.
Cholesterol is belangrijk: je lichaam gebruikt het om cellen, hormonen en gal te maken. Je lichaam heeft cholesterol dus nodig.
Maar te veel cholesterol in je lichaam is niet goed. Dit heet een hoog cholesterol.
Een hoog cholesterol kan door verschillende dingen komen:
Een hoog cholesterol is geen ziekte. Het geeft geen klachten.
Als je cholesterol jarenlang te hoog is, is dat slecht voor je bloedvaten. Je bloedvaten kunnen dicht gaan zitten. Dat gaat meestal langzaam: ze gaan steeds een beetje meer dicht zitten. Zo stroomt er steeds minder bloed door je bloedvaten.
Je hebt dan ook een groter risico dat er een bloedpropje ontstaat waardoor een bloedvat helemaal dicht zit.
Kijk voor meer informatie over Te hoog cholesterol- en/of vetgehalte op www.thuisarts.nlSpeciaal bij te hoog cholesterol
In sommige apotheken kan de apotheker uw cholesterolgehalte meten als dit nodig is. Het cholesterolgehalte wordt gemeten met bloed van een vingerprik in een speciale cholesterolmeter. Als het cholesterolgehalte verhoogd is, geeft de apotheker dit door aan uw arts. Uw arts kan met u bespreken of een behandeling nodig is.
Roken zorgt voor een hoger risico op andere hart- en vaatziekten, net als een hoog cholesterol. Daarom is het belangrijk te stoppen met roken. In de apotheek kunt u nicotinevervangende middelen kopen die u kunnen helpen bij het stoppen met roken. Uw apotheker kan u advies geven over het gebruik van deze middelen.
Roken kan ook de afbraak van bepaalde medicijnen versnellen. Als u stopt met roken, kan de hoeveelheid van die medicijnen in het bloed toenemen. Hierdoor kunnen ze sterker werken of bijwerkingen geven. U heeft dan een lagere dosering nodig. Geef het dus aan uw apotheker door als u stopt met roken. De apotheker kan dan controleren of de dosering van uw medicijn omlaag moet en dit doorgeven aan uw arts.
Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
Cholesterolsyntheseremmers
Cholesterolsyntheseremmers worden ook wel statinen genoemd. Deze middelen remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed. Ze worden voornamelijk gebruikt bij mensen met een te hoog cholesterolgehlate of een combinatie van een te hoog cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
Voorbeelden zijn atorvastatine, fluvastatine, pravastatine, rosuvastatine en simvastatine.
Fibraten
Fibraten stimuleren de enzymen die een rol spelen bij de opslag, verwerking en verbranding van vet. Hierdoor vermindert de hoeveelheid vet in het bloed. Bovendien hebben fibraten ook een gunstige invloed op de vorm waarin cholesterol zich in het bloed bevindt. Fibraten worden voornamelijk gebruikt bij mensen bij wie het vetgehalte in het bloed te hoog is. Voorbeelden zijn bezafibraat, ciprofibraat en gemfibrozil.
Galzuurbinders
Galzuurbinders verlagen indirect het cholesterolgehalte in het bloed. Het bindt aan galzuren in de darm, zodat deze niet meer in het bloed kunnen worden opgenomen. Om nieuwe galzuren te maken, gebruikt de lever cholesterol als bouwstof. De hoeveelheid cholesterol in het bloed neemt hierdoor af.
Meestal worden galzuurbinders gebruikt in combinatie met de bovenstaande statines, als de statines alleen onvoldoende effect hebben. Voorbeelden zijn colestyramine en colesevelam.
Afgeleiden van nicotinezuur
Deze middelen remmen de vrijzetting van vetzuren, de bouwstenen voor vetten en cholesterol, in het lichaam, waardoor de lever minder vetten en cholesterol kan maken. Bijvoorbeeld acipimox.
Acipimox verlaagt voornamelijk de hoeveelheid vetten in het bloed maar ook de hoeveelheid cholesterol. Het wordt voorgeschreven bij een te hoog vetgehalte in het bloed of een combinatie van een te hoog vet- en cholesterolgehalte. Het werkt krachtig, maar heeft wat meer bijwerkingen dan de overige cholesterolverlagende middelen.
Van xantinolnicotinaat is de werking nooit goed aangetoond. Het is ook niet duidelijk hoe het precies werkt. Het wordt een enkele keer voorgeschreven bij mensen met een een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van een te hoog vet- en cholesterolgehalte in het bloed.
Ezetimib
Ezetimib remt de opname van cholesterol in het lichaam. Het wordt gebruikt bij een te hoog cholesterolgehalte. Vaak wordt het gebruikt in combinatie met andere cholesterolverlagende middelen. Soms wordt het alleen gebruikt, als andere cholesterolverlagende middelen niet gebruikt kunnen worden.
Ezetimib wordt ook gebruikt bij een erfelijke aandoening met een verhoogd gehalte van een bepaald soort vet in het bloed.
Bempedoïnezuur
Bempedoïnezuur remt de aanmaak van cholesterol in de lever. Het wordt gebruikt bij een te hoog cholesterolgehalte. Vaak wordt het gebruikt in combinatie met andere cholesterolverlagende middelen. Soms wordt het alleen gebruikt, als andere cholesterolverlagende middelen niet gebruikt kunnen worden.
Bempedoïnezuur wordt ook gebruikt bij een erfelijke aandoening met een verhoogd gehalte van een bepaald soort vet in het bloed.
Omega-3-vetzuur
Omega-3-vetzuur vermindert de aanmaak van vetten in de lever en verlaagt zo het vetgehalte in het bloed. De hoeveelheid cholesterol in het bloed wordt niet verlaagd. Omega-3-vetzuur wordt meestal in combinatie met andere geneesmiddelen gebruikt.
Alirocumab en evolocumab
Alirocumab en evolocumab zorgen ervoor dat de lever meer cholesterol en andere vetten opneemt. Hierdoor daalt de hoeveelheid cholesterol en andere vetten in het bloed.
Laatst bijgewerkt KNMP: 13-06-2020
Laatst bijgewerkt NHG: 03-09-2024
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
Vond u deze informatie nuttig?
Bedankt voor uw keuze!
