Pubertas praecox is het te vroeg beginnen van de puberteit. Hierdoor ontstaan bij kinderen jonger dan ongeveer 9 jaar uiterlijke kenmerken van volwassenen. Ook kan de groei stoppen.
Er bestaat een echte vorm en een schijnbare vorm. Bij de echte vorm van pubertas praecox verandert het uiterlijk van het kind en gaan ook de geslachtsklieren uitrijpen. Dit wordt veroorzaakt door een stoornis in de hypofyse, een klein orgaan binnen in de hersenen wat hormonen aanmaakt.
Bij een schijnbare pubertas praecox worden te veel mannelijke of vrouwelijke geslachtshormonen aangemaakt (androgenen dan wel oestrogenen). Dit kan worden veroorzaakt door een gezwel in de bijnier of in één van de zaadballen of eierstokken. Door deze hormonen krijgt het kind wel een volwassen uiterlijk, maar rijpen de geslachtsklieren niet.
Het opvallendste verschijnsel is dat een kind al vroeg volwassen kenmerken begint te krijgen. Zowel bij jongens als meisjes gaat het om de lichaamsbeharing (schaamhaar, okselhaar); bij jongens ook de baardgroei. Meisjes kunnen gaan menstrueren en de borstvorming komt op gang. Bij beiden kan ook de lengtegroei op gang komen. Die stopt echter meestal wel weer te vroeg.
Als u denkt dat er bij uw kind sprake is van pubertas praecox, kunt u het best met uw huisarts of de schoolarts overleggen. U of uw kind kunnen zelf niets doen om het beloop te beïnvloeden; daarvoor is specialistische hulp nodig.
Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
Hypothalamushormonen
De hypothalamushormonen remmen de aanmaak van zowel vrouwelijke als mannelijke geslachtshormonen. Het geven van hypothalamushormonen zorgt voor het stilzetten of vertragen van de puberteit. De behandeling wordt gestaakt wanneer de leeftijd is bereikt dat de puberteit geen bezwaar meer is. Voorbeelden zijn gonadoreline, leuproreline en triptoreline.
Anastrozol en letrozol
Anastrozol en letrozol remmen de werking van vrouwelijke geslachtshormonen. Hierdoor rijpen de botten minder vlug en reageert een kind beter op groeihormonen. Op die manier blijft het kind groeien in de lengte. De behandeling wordt gestopt zodra een volwassen lengte is bereikt en de vervroegde puberteit geen probleem meer is. Deze middelen worden samen met bicalutamide gebruikt bij jongens.
Bicalutamide
Bicalutamide remt de werking van mannelijke geslachtshormonen. Hierdoor rijpen de botten minder vlug en reageert een kind beter op groeihormonen. Op die manier blijft het kind groeien in de lengte. De behandeling wordt gestopt zodra een volwassen lengte is bereikt en de vervroegde puberteit geen probleem meer is. Het wordt samen met anastrozol of letrozol gebruikt bij jongens.
Laatst bijgewerkt KNMP: 27-11-2014
Laatst bijgewerkt NHG: 27-05-2014
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
Vond u deze informatie nuttig?
Bedankt voor uw keuze!
