Methylfenidaat is een stimulerend medicijn dat de aandacht en stemming kan verbeteren.
Artsen schrijven methylfenidaat voor bij kinderen met ADHD.
Verschijnselen
Methylfenidaat wordt gebruikt bij aandachtstekort met hyperactiviteit. Dit heet ook wel ADHD, naar het Engelse begrip 'Attention Deficit Hyperactivity Disorder'.Mensen met ADHD vinden het moeilijk hun aandacht lang ergens op te richten en ze zijn vaak ook zeer beweeglijk, impulsief en actief. ADHD komt voor bij zowel kinderen als volwassenen. Meestal ontdekt men ADHD in de kinderleeftijd. Maar er zijn ook mensen die als kind al ADHD hadden, maar daar pas op volwassen leeftijd achter komen. Verder komt ADHD vaker voor bij mensen met een autistische stoornis en mensen met een verstandelijke beperking.
Behandeling
Meestal krijgen kinderen met ADHD gedragstherapie om te leren met hun aandoening om te gaan. Ook kan de arts methylfenidaat voorschrijven. Problemen bij ADHD zijn vooral belangrijk na het zesde levensjaar. Hierom wordt methylfenidaat meestal gegeven aan kinderen van 6 jaar en ouder. In de puberteit kan dan gekeken worden of het nog nodig is met methylfenidaat door te gaan.
In de bijsluiter kunt u terugvinden dat methylfenidaat wordt gebruikt bij kinderen vanaf 6 jaar met ADHD. Methylfenidaat is bij deze aandoening en leeftijden officieel geregistreerd. Dit betekent dat de fabrikant methylfenidaat bij kinderen uitgebreid heeft onderzocht. Uit het onderzoek van de fabrikant blijkt dat het bij kinderen werkt en veilig is. De overheid heeft goedgekeurd dat het medicijn te krijgen is.
Er is ook onderzoek gedaan naar methylfenidaat bij kinderen tussen 3 en 6 jaar met ADHD. Deze leeftijden staan niet in de bijsluiter. Maar ook in deze gevallen blijkt methylfenidaat te werken en is het veilig. Daarom schrijft de arts methylfenidaat ook voor bij kinderen van deze leeftijden. Dit heet off-label-gebruik.
Methylfenidaat is een stimulerend medicijn dat de aandacht en stemming kan verbeteren. Hoe methylfenidaat werkt bij ADHD is niet precies bekend. Je zou van een stimulerend medicijn niet verwachten dat het positief werkt op kinderen die overactief zijn. Toch blijkt dat 2 op de 3 kinderen met ADHD er rustiger door worden en zich beter kunnen concentreren. Uw kind krijgt zo een gemakkelijkere schooldag. Dit omdat er bijvoorbeeld minder ruzies met klasgenoten en onderwijzers optreden en uw kind zich beter op schoolopdrachten kan concentreren.
Methylfenidaat is alleen een hulpmiddel. Het aandachtstekort verdwijnt er niet door. Tijdens het gebruik zullen veel van de verschijnselen wel minder extreem zijn. Hierdoor werkt gedragstherapie beter.
De tabletten en capsules werken allemaal even snel, maar de werkingsduur verschilt.
Kijk voor de dosering op het etiket van de apotheek.
Hieronder leest u hoe uw kind het medicijn het beste kan innemen/gebruiken.
Krijgt uw kind snel last van zijn maag? Dan kan hij de tabletten of capsules het beste met wat eten innemen.
Het hangt af van de toedieningsvorm wanneer uw kind dit medicijn moet innemen.
Werken de tabletten of capsules met verlengde afgifte niet lang genoeg? Overleg dan met de arts. Mogelijk kan uw kind overstappen naar gewone tabletten of een dosis gewone tabletten erbij krijgen.
Na ongeveer 4 weken kunnen u en de arts meestal beoordelen of de behandeling aanslaat. Het is aan te raden dit ook zelf bij te houden. Dit kan door het gedrag van uw kind dagelijks in een cijfer uit te drukken.
Hoe lang uw kind dit medicijn moet gebruiken, verschilt. Wanneer hij het langer dan een jaar moet gebruiken, adviseert de arts meestal één of meer keren in een jaar een paar weken te stoppen. Tijdens deze 'medicijnvakantie' kunnen jij en de arts beoordelen of methylfenidaat nog nodig is. Mogelijk is uw kind door de gedragstherapie op dit moment voldoende in staat met de aandachtsstoornis en de overmatige activiteit om te gaan. Dan is de methylfenidaat niet meer nodig. Verder kunnen kinderen in deze medicijnvakanties een groeiachterstand inhalen.
Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De meeste bijwerkingen die bekend zijn, zijn gemeld bij volwassenen. Over bijwerkingen bij kinderen is minder bekend dan bij volwassenen. Waarschijnlijk kunnen de bijwerkingen die bij volwassenen gemeld zijn, ook voorkomen bij kinderen. Zie voor deze bijwerkingen en hoe vaak deze voorkomen de informatie over methylfenidaat bij volwassenen.
Bijwerkingen waarvan bekend is dat ze kunnen voorkomen, zijn:
Sufheid en minder worden van het reactie-, concentratie- en coördinatievermogen.
Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw kind goed moet kunnen opletten. Zoals tijdens het fietsen, spelen, leren of op school.
Hoofdpijn
Raadpleeg de arts als uw kind hier veel last van heeft. Mogelijk kan uw kind een lagere dosering krijgen.
Moeite met inslapen, slapeloosheid, rusteloosheid en hyperactiviteit.
Daarom is het belangrijk de gewone tabletten niet later dan 4 uur voor het slapengaan te nemen. De tabletten of capsules met verlengde afgifte moet uw kind zo vroeg mogelijk in de ochtend nemen.
Nerveus en in de war zijn.
Raadpleeg de arts als uw kind hier veel last van heeft.
Buikpijn, misselijkheid en overgeven
Deze bijwerkingen komen vooral in het begin van de behandeling voor. Meestal helpt het als uw kind het medicijn met wat eten inneemt.
Minder eetlust, waardoor gewichtsverlies optreedt.
Een lastig probleem, omdat veel kinderen met ADHD al moeilijke eters zijn. U kunt deze bijwerking verminderen door het medicijn bij het eten in te laten nemen. Raadpleeg de arts als het eten echt een probleem gaat worden.
Duizeligheid
U kunt deze bijwerking verminderen door het medicijn bij het eten in te laten nemen. Raadpleeg de arts als uw kind hier veel last van heeft. Mogelijk kan uw kind een lagere dosering krijgen.
Hartkloppingen, versnelde hartslag en verhoogde bloeddruk.
Daarom controleren sommige artsen dit regelmatig (bijvoorbeeld elk half jaar). Gebruik methylfenidaat niet als uw kind last heeft van een hartafwijking. Raadpleeg de arts als uw kind last heeft van een verhoogde bloeddruk.
Extra prikkelbaarheid en snel uit het evenwicht zijn.
Het effect op de concentratie bij kinderen met ADHD kan nog wel aanwezig zijn. Vindt u dat deze extra prikkelbaarheid niet opweegt tegen de verbetering in concentratie en aandacht van uw kind? Overleg dan met de behandelend arts. Mogelijk is de dosering te hoog en heeft uw kind minder tabletten op een dag nodig.
Bepaalde psychische ziektes kunnen erger worden. Zoals ernstig in de war zijn en ernstige angststoornissen.
De arts zal methylfenidaat dan meestal niet voorschrijven.
Tics, zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette, verbeteren vaak bij gebruik van dit medicijn. Maar bij ernstige tics of bij gebruik van een hoge dosering kunnen ze soms ook erger worden.
Als dit gebeurt, neem dan contact op met de arts. Mogelijk kan uw kind een lagere dosering krijgen.
Kinderen die dit medicijn langer dan een jaar gebruiken, groeien soms minder snel dan hun leeftijdsgenoten.
Zij blijken deze groeiachterstand weer in te halen nadat zij stoppen met de behandeling in de puberteit. Deze bijwerking komt zelden voor.
Droge mond
Hierdoor kunnen zich eerder gaatjes in het gebit ontwikkelen. Merkt u dat uw kind last heeft van een droge mond? Laat hem dan extra goed poetsen en flossen. Laat als uw wilt de tandarts vaker het gebit van uw kind controleren. Uw kind kan soms ook meer dorst hebben. Ook kan uw kind last hebben van een droge neus en keel.
Moeite met lopen en spreken
Ook kan tandenknarsen en een tintelend gevoel in handen of voeten voorkomen. Raadpleeg uw arts als uw kind hier veel last van heeft.
Overgevoeligheid voor dit medicijn
Dit kunt u merken aan huiduitslag of jeuk. Uw kind mag dit medicijn dan in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat uw kind overgevoelig is voor methylfenidaat. Het apotheekteam kan er dan op letten dat uw kind dit medicijn niet opnieuw krijgt.
Meer kans op hartritmestoornissen
Uw kind kan ineens duizelig worden of een korte tijd buiten bewustzijn raken. Als dit gebeurt, raadpleeg dan onmiddellijk de arts. Dit is vooral belangrijk voor kinderen met een bepaalde hartritmestoornis, namelijk het aangeboren verlengde QT-interval. Gebruik dit medicijn NIET als je kind deze hartritmestoornis heeft. Overleg met de arts. Mogelijk kan uw kind overstappen op een ander medicijn.
Als uw kind epilepsie heeft en niet aanvalsvrij is, kan hij meer aanvallen krijgen.
Overleg met de arts.
Heeft uw kind last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Methylfenidaat is voor kinderen te krijgen in:
Meer informatie over dit medicijn vindt u bij methylfenidaat bij volwassenen. In deze tekst vindt u onder andere informatie over:
Voor deze onderwerpen is de informatie voor kinderen en volwassenen hetzelfde, of is er geen specifieke informatie voor kinderen bekend.
Daarnaast kunt u op de site van het Kenniscentrum Kinder-en Jeugdpsychiatrie meer informatie vinden over methylfenidaat en langwerkend methylfenidaat bij kinderen.
Laatst bijgewerkt op 26-09-2023
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Voor het opstellen van deze teksten is gebruik gemaakt van het Kinderformularium van het NKFK en andere wetenschappelijke bronnen. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
Vond u deze informatie nuttig?
Bedankt voor uw keuze!
