Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
penicillamine

penicillamine

Medicijnen
penicillamine

penicillamine

Waarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingGebruik bij slechte nieren of leverMag ik zomaar stoppen?Heb ik een recept nodig?

  • Artsen schrijven penicillamine voor bij nierstenen en bij de leverziekte ziekte van Wilson.

    • Oorzaak
      Wanneer bepaalde stoffen in de urine niet volledig oplossen, kunnen ze neerslaan.

      Verschijnselen
      Deze neerslag kan aangroeien tot `stenen` en dan de binnenkant van de blaas en urinewegen irriteren.

      Het geeft een pijnaanval als de niersteen in de urineleider terechtkomt. Zo`n aanval van pijn heet een niersteenkoliek. De pijn is vaak zo hevig dat u ook misselijkheid bent en moet braken.

      Behandeling
      Meestal komt een niersteen binnen enkele dagen in de blaas terecht, waarna u de steen uitplast.

      De behandeling is er voornamelijk op gericht aangroei van nieuwe nierstenen te voorkomen. Het belangrijkste hierin is om per dag minimaal twee liter urine te produceren, dus minstens twee liter vocht te drinken.

      De arts tracht soms met medicijnen de aangroei van nieuwe nierstenen te voorkomen. Het is afhankelijk van de samenstelling van de nierstenen welke medicijnen daarvoor geschikt zijn. Bestaat de niersteen voor een deel uit het aminozuur cystine (een afbraakproduct van eiwiten), dan kan penicillamine effect hebben.

      Effect
      Penicillamine verbetert de oplosbaarheid van cystine. Hierdoor zullen nierstenen met cystine minder snel ontstaan. Het duurt enkele weken tot maanden voor het volledige effect van dit middel is bereikt.

      Lees meer over Nierstenen

      • Penicillamine wordt gebruikt bij de ziekte van Wilson. Bij deze erfelijke aandoening stapelt zich te veel koper in het lichaam op. Dit leidt tot verschillende verschijnselen, zoals trillen, spraakstoornissen en levercirrose.

        Werking
        Penicillamine bindt met het koper. De nieren scheiden deze verbinding vervolgens via de urine uit.

        Effect
        Het kan drie maanden duren voor verbetering merkbaar is.

        Lees meer over Ernstige leverziekte

      • Behalve het gewenste effect geeft dit medicijn ook bijwerkingen. Uw bloed en urine worden daarom om de paar weken gecontroleerd.

        Aarzel niet uw arts te raadplegen als u een van onderstaande bijwerkingen opmerkt of als u andere verschijnselen ervaart, waarvan u vermoedt dat ze door penicillamine komen.

        Patiënten die bij het gebruik van goudzouten ernstige bijwerkingen hebben gekregen, hebben ook een hoger risico op ernstige bijwerkingen van penicillamine. In een enkel geval treedt bij de ziekte van Wilson aanvankelijk een verergering van verschijnselen op.

        De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

        Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

        • Huiduitslag, galbulten en jeuk door allergie voor penicillamine

          Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts. Als u ooit op een penicilline-antibioticum allergisch reageerde, heeft u grote kans dat u ook een allergie heeft voor penicillamine. Treedt de huiduitslag op net nadat u voor het eerst dit middel bent gaan gebruiken, dan is het vaak mogelijk opnieuw met penicillamine te beginnen, maar dan in een lagere dosering. Treedt er huiduitslag pas na enkele maanden op en is er ook sprake van hevige jeuk, gewrichtpijn, gezwollen lymfeklieren en koorts, dan is het meestal niet mogelijk opnieuw met dit middel te starten. Deze vorm van huiduitslag komt veel minder vaak voor.

        Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

        • Maagdarmklachten (misselijkheid, braken, buikpijn, minder eetlust en soms diarree)

        • Nieraandoeningen

          Mensen met een verminderde nierwerking mogen dit middel vaak niet gebruiken. Raadpleeg uw arts. Van iedereen wordt de nierwerking regelmatig gecontroleerd, zodat tijdig met het middel gestopt kan worden. Raadpleeg uw arts ook al u bloederige of troebele urine krijgt.

        • Ontstekingen en zweertjes in de mond. Een pijnlijke mond en kloofjes in de mondhoeken.

          Als u er te veel last van krijgt, moet u uw arts raadplegen. Wees voorzichtig met tandenpoetsen, flossen of tandenstokers. Vraag uw tandarts om advies hoe u uw gebit het beste kunt onderhouden. Meld uw tandarts altijd dat u dit middel gebruikt, zodat deze met uw arts kan overleggen.

        • Verlies van smaak

          Dit kan drie maanden of langer aanhouden, maar gaat over, ook als u doorgaat met de behandeling.

        • Koorts

          Dit treedt meestal binnen drie weken na begin van de behandeling op.

        • Gewichtstoename

        Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

        • Afwijkingen in het bloed

          Deze kunnen na enkele weken tot maanden ontstaan. Het bloed wordt daarom elke maand gecontroleerd. Als u keelpijn, koorts en blaren in de mond krijgt of als u snel blauwe plekken krijgt, waarschuw dan uw arts. Dit kan een aanwijzing zijn voor een mogelijke bloedafwijking.

        • Benauwdheid en kortademigheid

          Raadpleeg uw arts als u hier last van krijgt.

        • Beschadigingen en bloedingen van de huid

          Dit komt doordat uw huid breekbaarder is, vooral op plaatsen die aan druk blootstaan.

        • Gerimpelde huid

        • Extreme spierzwakte

          Dit verschijnsel kan komen door de spierziekte myasthenia gravis en merkt u in eerste instantie aan voortdurend dichtvallende oogleden. Gebruik dit middel niet als u hier last van heeft. De spierzwakte kan ook komen door ontstoken spieren. Dit merkt u ook aan gezwollen, pijnlijke gewrichten en rode vlekken.

        Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

        • Ernstige huidaandoeningen, te merken aan rode vlekken of blaren

          Merkt u een van deze verschijnselen, raadpleeg dan meteen uw arts.

        • Bloedarmoede door een tekort aan ijzer

          Als het optreedt, is het meestal (maar dan nog zeer zelden) bij kinderen of vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

        • Verminderde leverwerking

          Uw arts zal uw leverwerking regelmatig controleren.

        • Ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis), dit is de herkennen aan een hevige buikpijn.

          Raadpleeg uw arts.


        Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


        Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

        • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
          Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
          Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
          Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

          • Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

            Hoe?

            • Capsules: heel doorslikken met een half glas water.
            • Tabletten: innemen met een half glas water.

            Bij nierstenen veel drinken tijdens de behandeling (2 tot 3 liter vocht per dag).

            Wanneer?
            Neem dit medicijn in op een lege maag. Dat is tot 1 uur voor het eten en vanaf 2 uur na het eten. Door voedsel wordt het namelijk minder goed opgenomen.

            Hoe lang?

            Ziekte van Wilson
            De behandeling is meestal levenslang. Het kan 3 maanden duren voor de eerste verbetering merkbaar is.

              • Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
              • Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
              • Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
              • Als u dit medicijn 4 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in.

              • autorijden en alcohol drinken?
                Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

                alles eten?
                Uw arts kan u een dieet aanraden om een tekort aan vitamine B6 (pyridoxine) te voorkomen. Ook zijn er tabletten met pyridoxine beschikbaar.

                • Nierstenen: uw arts kan bovendien een dieet adviseren om de aangroei van nierstenen te voorkomen.
                • Ziekte van Wilson: uw arts zal u een dieet met weinig koper adviseren.

                • De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

                  • Zuurbindende maagmiddelen verminderen de opname van penicillamine, waardoor het minder goed zal werken. Er zijn veel zuurbindende maagmiddelen op de markt. Ze bevatten magnesium- of aluminiumzouten. Raadpleeg uw arts als u een dergelijk middel gebruikt. Mogelijk kan uw arts u een ander maagmiddel voorschrijven. Gaat u de zuurbinder toch gebruiken, zorg er dan voor dat zich geen zuurbinder samen met penicillamine in uw maag bevindt. Dat kan door penicillamine in te nemen tot 2 uur VOOR de zuurbinder. Vraag uw apotheek om een innameschema.
                  • Maagzuurbinders. Dit zijn meestal zonder recept verkrijgbare middelen, met bijvoorbeeld algeldraat, calciumcarbonaat of magnesiumhydroxide als werkzame stof. Deze medicijnen verminderen de opname van penicillamine in het lichaam. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u. U kunt ook penicillamine minimaal twee uur voor de maagzuurbinder of vier uur na de maagzuurbinder nemen.
                  • Medicijnen die calcium of magnesium bevatten. Neem penicillamine ten minste 2 uur vóor of 4 uur na het medicijn met calcium of magnesium.
                  • Medicijnen met ijzer. Dit zijn medicijnen die een van de volgende bestanddelen bevatten: ferrosulfaat, ferrofumaraat, ferrogluconaat, ferrochloride, ferrioxidesaccharaat. Zorg er dan voor dat zich geen ijzer samen met penicillamine in uw maag bevindt. Dat kan door penicillamine in te nemen tot 2 uur VOOR ijzer. Vraag uw apotheek om een innameschema.
                    Een ijzerbevattend medicijn met gereguleerde afgifte mag u helemaal niet samen met penicillamine gebruiken. De gereguleerde afgifte is te herkennen aan 'MGA' of 'retard'. Overleg met uw arts of een ijzerpreparaat ZONDER gereguleerde afgifte voor u mogelijk is.
                  • Digoxine, een medicijn tegen hartritmestoornissen. Wanneer u al digoxine gebruikt en u start met penicillamine, dan kan de hoeveelheid digoxine in uw bloed minder worden. Als u weer stopt met het gebruik van penicillamine, dan stijgt de hoeveelheid digoxine in het bloed weer. Vermeld daarom altijd aan uw arts als u digoxine gebruikt en met het gebruik van penicillamine gaat beginnen of juist gaat stoppen. Uw arts zal dan de concentratie digoxine in uw bloed controleren.

                  Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

                  • Zwangerschap
                    U mag dit medicijn NIET gebruiken tijdens de zwangerschap of als u binnenkort zwanger wilt worden. Dit medicijn kan schade toebrengen aan het ongeboren kind.

                    Als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander medicijn kunt gebruiken. Pas anticonceptieve maatregelen toe als u dit middel gebruikt.

                    Borstvoeding
                    Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Als het in de moedermelk komt, kan het bijwerkingen bij het kind geven.

                    Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, dat u wel veilig kunt gebruiken.

                    Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                    • Nieren

                      Werken uw nieren minder goed of dialyseert u? Overleg dan met uw apotheker. Het kan zijn dat een ander medicijn geschikter is.

                      Lever

                      Het is niet bekend of mensen met levercirrose dit medicijn veilig kunnen gebruiken.

                      Voor meer algemene informatie kunt u het thema “Verminderde nierfunctie en medicijnen”  lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de invloed van een verminderde nierfunctie is op uw medicijnen. En leest u hoe uw apotheker u kan helpen bij veilig medicijngebruik als uw nieren niet goed werken.

                      • Nee, stop niet zomaar in één keer met het gebruik. De klachten kunnen dan heviger terugkomen. Raadpleeg uw arts als u wilt stoppen.

                        Overweeg het goed als u wilt stoppen. Als u stopt en daarna weer begint, heeft u namelijk meer kans op bijwerkingen.

                        Uw arts geeft u een afbouwschema als u gaat stoppen.

                        • Penicillamine is sinds 1953 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar en wordt soms in de apotheek zelf bereid. Het is te verkrijgen in capsules of tabletten.

                          Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                          Laatst bijgewerkt op 08-03-2022

                          Disclaimer

                          Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                          Vond u deze informatie nuttig?

                          Vind een apotheek

                          Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                          Vind een apotheek blob

                          Vraag het de webapotheker

                          Vraag het de webapotheker

                          Vraag het de webapotheker

                          Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                          Vraag het de webapotheker

                          Meldpunt medicijnen

                          Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                          Schrijf zelf over uw ervaring

                          Geen ervaringen gevonden

                          Informatie wordt bijgewerkt: