Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
pilocarpine in het oog

pilocarpine in het oog

Medicijnen
pilocarpine in het oog

pilocarpine in het oog

Belangrijkste zakenWaarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingMag ik zomaar stoppen?Onder welke namen verkrijgbaar?Heb ik een recept nodig?
    • Pilocarpine verkleint de pupil en vermindert de druk in het oog.
    • Bij de oogziekte glaucoom (verhoogde oogboldruk). Door glaucoom kunnen netvlies en oogzenuw beschadigen. En bij oogonderzoek.
    • U gebruikt pilocarpine meestal bij een plotseling verhoogde druk in uw oog. U gebruikt het dan tot u geopereerd kunt worden of een laserbehandeling krijgt. Sommige mensen gebruiken het ook bij chronische glaucoom, als andere medicijnen onvoldoende helpen.
    • De oogboldruk vermindert binnen enkele uren. Hierdoor zult u minder pijn hebben.
    • U kunt last krijgen van wazig zien, moeite met in de verte zien of in het donker zien. Dit gaat vanzelf weer weg. Rijd alleen auto als u goed kunt zien.
    • Verder een branderig gevoel of tranende ogen. Gaat dit niet weg of gaan uw ogen jeuken? Raadpleeg dan uw arts. Een lichte irritatie na het druppelen is normaal. Dit verdwijnt meestal vanzelf.
    • Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of u dit medicijn mag gebruiken.
    • Oogdruppelen is niet makkelijk. Laat een apotheekmedewerker het u voordoen. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website.
    • Draagt u contactlenzen? Vraag bij uw apotheek na of deze oogdruppels uw contactlenzen kunnen beschadigen.

    • Pilocarpine in het oog verlaagt de druk in het oog. Het verkleint ook de pupil

      Artsen schrijven het voor bij glaucoom (verhoogde oogboldruk) en bij oogonderzoek.

      • Glaucoom is een beschadiging van de oogzenuw in het netvlies. De oorzaak is meestal een verhoogde druk in de oogbol. Deze ligt normaal tussen 10 en 22 millimeter kwikdruk.

        Verschijnselen
        In het begin merkt u meestal niets van glaucoom. Na verloop van tijd ziet u aan de randen van  uw gezichtsveld steeds minder. Soms neemt de druk in de oogbol plotseling toe. Dit heet acuut glaucoom. U heeft dan heftige pijn in of rond uw oog, uw oog wordt rood en u kunt misselijk worden. Sommige mensen hebben perioden met plotseling verhoogde druk in het oog, met tussendoor perioden waarbij de oogdruk normaal is.

        Onbehandeld leidt glaucoom meestal tot een pijnlijk oog met steeds meer gezichtsverlies, waarbij het lijkt of u door een koker kijkt. Door onbehandeld glaucoom kunt u uiteindelijk blind worden.

        Behandeling
        Bij plotselinge verhoogde druk in de oogbol kan uw arts pilocarpine voorschrijven. Dit verlaagt de oogboldruk snel. Meestal zal uw arts ook voorstellen om het oog te opereren of met lasertherapie te behandelen om de druk te verlagen.

        In bepaalde gevallen van chronische glaucoom kan uw arts ook pilocarpine voorschrijven als andere medicijnen onvoldoende helpen.

        Werking
        Pilocarpine verkleint de pupil. Hierdoor kan het vocht de oogbol beter verlaten. Dit verlaagt de druk in het oog. Vanaf 15 minuten na indruppelen verkleint de pupil, na 1 uur daalt de druk in het oog. De werking houdt minstens 4 uur aan, maar kan ook langer aanhouden tot soms 20 uur.

        Lees meer over Glaucoom (verhoogde oogboldruk)

        • Bij oogonderzoek gebruikt de oogarts vaak oogdruppels om de pupil te verwijden, zoals atropine of fenylefrine. Hierdoor kan de oogarts makkelijker de binnenkant van het oog onderzoeken. Na het onderzoek blijft de pupil nog een tijd lang groot, waardoor u langere tijd wazig ziet.

          Soms druppelt de oogarts na afloop van het onderzoek pilocarpine in het oog. Dit vernauwt de pupil weer, waardoor u niet al te lang last heeft van wazig zien.

          Lees meer over Oogonderzoek

        • Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

          De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

          Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

          • Trillingen van het oog. Hierdoor kunt u minder goed uw oog scherpstellen. Ook kunnen er verklevingen tussen uw ooglens en de binnenkant van het oog ontstaan.

            Uw arts zal uw ogen regelmatig controleren.

          • Stijging van de druk in het oog, dus juist een tegengesteld effect.

            Dat komt doordat soms de lens te bol wordt. Uw arts zal uw oogdruk goed controleren. Als de druk gaat stijgen, moet u met pilocarpine stoppen.

          Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

          • Wazig zien, moeite met zien in de verte en met zien in het donker

            Deze bijwerkingen duren meestal enkele uren na indruppelen en zijn het gevolg van de kleine pupillen. Het trekt vanzelf weer weg.

          • Spierkramp in het ooglid

            Raadpleeg uw arts, als u hier veel hinder van heeft.

          Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

          • Prikkelend of branderig gevoel in het oog vlak na het indruppelen, rode en tranende ogen

            Deze bijwerkingen trekken vanzelf weer weg. Raadpleeg uw arts als ze blijven bestaan.

          • Pijn boven het oog, hoofdpijn

          • Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dan dat uw oog roder wordt, en voortdurend geïrriteerd is of jeukt.

            Raadpleeg dan uw arts. Soms helpt het om over te gaan om oogdruppels zonder conserveermiddel. Meld het aan uw apotheker als u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn in de toekomst niet opnieuw krijgt.


          Bijwerkingen in de rest van het lichaam
          De oogdruppels kunnen ook in de rest van het lichaam terecht komen. Via de traanbuisjes bestaat er namelijk een verbinding tussen de oogslijmvliezen en de neusholte. Vanuit de neusholte wordt het medicijn opgenomen in het bloed, waardoor het in de rest van het lichaam terechtkomt.

          Heeft u last van onderstaande bijwerkingen, laat dan in de apotheek controleren of u goed druppelt. U vermindert namelijk de kans op deze bijwerkingen door de traankanaaltjes na het druppelen dicht te drukken. Zie hiervoor de vraag 'Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?' Neem contact op met uw arts als u toch last blijft houden van deze bijwerkingen. Mogelijk helpt het dichtdrukken van de traankanaaltjes bij u onvoldoende.

          • Misselijkheid, diarree, buikpijn, vaak moeten plassen, te veel speeksel, zweten, benauwdheid en kortademigheid

          • Heeft u astma of COPD? Als u last van benauwdheid krijgt door deze druppels, kunt u ook voor het druppelen een inhalatie tegen benauwdheid gebruiken, zoals salbutamol of ipratropium. Overleg dit met uw arts.


          Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


          Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

          • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
            Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
            Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
            Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

            • Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

              Hoe?

              • Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af met een schone handdoek.
              • Als u contactlenzen draagt: haal zowel harde als zachte lenzen uit uw oog voor u de oogdruppels gebruikt. Het hangt af van het soort conserveermiddel in uw oogdruppels of u uw contactlenzen tussen de toedieningen door weer kunt indoen. Er zijn namelijk conserveermiddelen die zachte contactlenzen kunnen beschadigen. Kijk hiervoor in de bijsluiter van de verpakking. Harde contactlenzen kunt u na toedienen van de druppels weer indoen. Verpakkingen voor eenmalig gebruik bevatten geen conserveermiddel.
              • Neem plaats op een stoel of een bank.
              • Schroef het dopje van flesje en leg het dopje op de zijkant. Bij verpakking voor eenmalig gebruik: draai de bovenkant van het plastic tubetje af.
              • Neem het flesje of plastic tubetje in uw hand alsof u een pen vasthoudt.
              • Trek voorzichtig met de vingertoppen van uw andere hand het onderste ooglid naar beneden, zodat er een 'gootje' ontstaat.
              • Buig het hoofd achterover en kijk recht omhoog.
              • Zet de hand met het flesje of plastic tubetje op de hand die het gootje maakt.
              • Breng het flesje of tubetje boven het omlaag getrokken ooglid (het gootje). Zorg ervoor dat het flesje uw oog, ooglid of wimpers niet raakt, anders bederven de oogdruppels sneller.
              • Knijp in het flesje of tubetje en laat één druppel in het gootje vallen.
              • Buig uw hoofd terug en doe voorzichtig uw oog dicht.
              • De werkzame stof in deze oogdruppels kan te snel uit het oog verdwijnen doordat het via het traankanaaltje in de neusholte wegloopt. Bovendien heeft u meer kans op bijwerkingen in de rest van het lichaam, omdat de werkzame stof in het bloed terecht komt. Druk daarom deze kanaaltjes na het indruppelen één minuut dicht. Dit doet u door zachtjes uw vinger in de holling tussen het oog en de neus te duwen, net onder het bobbeltje in de hoek van uw oog.
              • Doe uw oog weer open.
              • Draai, na gebruik, de dop weer op het flesje. Gooi het tubetje met restant weg.
              • Was uw handen nogmaals met water en zeep.

              Vindt u het lastig om de druppel goed in het oog te krijgen? Vraag dan in de apotheek om een oogdruppelhulp. Met dit houdertje kunt u gemakkelijker in het oog druppelen.

              Bewaar de oogdruppels zoals op het etiket is aangegeven. Oogdruppels zijn na openen meestal nog één maand houdbaar. U kunt op de verpakking noteren wanneer u het heeft aangebroken.

              Wanneer?
              Bij glaucoom: bij een plotselinge aanval van glaucoom: meestal moet u in het begin elk kwartier een druppel gebruiken totdat de druk in uw oogbol voldoende is gedaald. Uw arts controleert dat.

              Moet u de oogdruppels langer gebruiken? Verdeel dan het indruppelen zo goed mogelijk over de dag voor een constant effect.

              Bij oogonderzoek: meestal 1 of meer druppels na afloop van het onderzoek.

              Hoelang?
              Meestal gebruikt u deze oogdruppels totdat u bent geopereerd of gelaserd aan het oog.

                • Als u dit middel 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de druppels normaal gebruikt? Druppel dan zo snel mogelijk. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Druppel de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip. Druppel geen dubbele dosis.
                • Als u dit middel 3 tot 5 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de druppels normaal gebruikt? Druppel dan zo snel mogelijk. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Druppel de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip. Druppel geen dubbele dosis.

                • autorijden?
                  Wazig zien, moeite met scherp zien in de verte en met goed zien in het donker komen voor bij dit medicijn. Deze bijwerkingen duren meestal enkele uren na indruppelen en zijn het gevolg van de pupilvernauwing. Als u hier last van heeft, mag u niet autorijden totdat deze bijwerkingen over zijn.

                  alcohol drinken en alles eten?
                  Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

                  • De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn andere oogdruppels of oogzalven. Wacht minstens 3 minuten tussen het indruppelen van de verschillende oogdruppels.

                    Gebruikt u zowel een oogdruppel als een oogzalf of ooggel: gebruik dan eerst de druppel en 3 minuten later de oogzalf of ooggel.

                    Als u 2 soorten oogdruppels moet gebruiken: eerst de oogdruppel gebruiken waar u het minst last van heeft en als laatste de oogdruppel waarvan u de meeste irritatie na het indruppelen krijgt. Zo voorkomt u dat door de eventuele tranenvloed de werkzame bestanddelen van de oogdruppels te snel 'uittraant'.

                    • Zwangerschap
                      Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden.
                      Samen kunt u bespreken wat het risico voor de baby is als u doorgaat met het medicijn. Of wat het risico voor u of uw baby is als u met het medicijn stopt. Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Zo mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn.
                      Als u samen met uw arts besluit dat u dit medicijn tijdens de zwangerschap kunt gebruiken, zorg er dan wel voor dat u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dichtdrukt. Er komt dan veel minder van dit medicijn in het bloed. Zie ook de instructie bij “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”

                      Borstvoeding
                      U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in een heel kleine hoeveelheden in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig in de moedermelk komen.
                      Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes een minuut dicht drukken. Hierdoor kan er zo min mogelijk medicijn in uw bloed en in de moedermelk terechtkomen. Zie ook “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”

                      Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                      • Overleg met uw arts, als u wilt stoppen met dit medicijn. Als u stopt om geopereerd of gelaserd te worden, kunt u in één keer stoppen. Overleg met uw arts hoe lang u van te voren moet stoppen.

                        Als u dit medicijn langer gebruikt: als u stopt zal de druk in het oog weer oplopen. Overleg eerst met uw arts als u wilt stoppen.

                        • De werkzame stof pilocarpine in het oog zit in de volgende producten:
                          Minims Pilocarpinenitraat
                          Pilocarpine
                          Pilocarpinehydrochloride
                          Pilocarpine oogdruppels FNA

                          De officiële bijsluiter van de verschillende producten van pilocarpine in het oog vindt u op: Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG.

                          • Pilocarpine is al vele tientallen jaren internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in oogdruppels als het merkloze Pilocarpine en Pilocarpine oogdruppels FNA. Verder is het zonder conserveermiddel verkrijgbaar in flaconnetjes voor eenmalig gebruik onder de naam Minims Pilocarpinenitraat.

                            Pilocarpine is ook verkrijgbaar in tabletten, deze tekst gaat alleen over de oogdruppels.

                            Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                            Laatst bijgewerkt op 09-12-2020

                            Disclaimer

                            Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                            Vond u deze informatie nuttig?

                            Vind een apotheek

                            Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                            Vind een apotheek blob

                            Vraag het de webapotheker

                            Vraag het de webapotheker

                            Vraag het de webapotheker

                            Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                            Vraag het de webapotheker

                            Meldpunt medicijnen

                            Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                            Schrijf zelf over uw ervaring
                            4 maart 2021
                            Voor een laserbehandeling heb ik 2 druppels in een oog gedaan. Twee etmalen later is mijn pupil nog steeds verkleind. Ik had graag van tevoren geweten dat ...
                            Informatie wordt bijgewerkt: