Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
ritonavir

ritonavir

Medicijnen
ritonavir

ritonavir

Belangrijkste zakenWaarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingMag ik zomaar stoppen?Onder welke namen verkrijgbaar?Heb ik een recept nodig?
    • Ritonavir remt de groei van het virus dat hiv veroorzaakt.
    • Bij infectie met het hiv-virus en bij aids, altijd in combinatie met andere hiv-medicijnen.
    • Een behandeling duurt levenslang. Als het virus ongevoelig wordt, krijgt u een andere combinatie van hiv-medicijnen.
    • Heeft u last van misselijkheid? Neem het dan in met wat voedsel.
    • Kies vaste tijdstippen, dan vergeet u minder snel een dosis. Vraag aan uw behandelaar een slikschema voor uw medicatie.
    • Bent u te laat voor een dosis of bent u het vergeten? Het aantal virussen in uw bloed kan dan toenemen. Bovendien kan het virus eerder ongevoelig worden (resistent). Kijk op de website wat u moet doen als u een dosis vergeet.
    • Uw arts zal u regelmatig op bijwerkingen controleren.
    • Bijwerkingen zijn onder meer: maagdarmklachten, hoofdpijn, duizeligheid, tintelingen, droge mond en zweertjes in de mond, keelpijn, spier- en gewrichtspijn, huiduitslag en zenuwbeschadiging. Waarschuw uw arts bij huiduitslag met blaren.
    • Er zijn veel wisselwerkingen met andere middelen. Laat uw apotheker controleren of u het veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen, ook die u zonder recept heeft gekocht.
    • Bent u zwanger? Het is belangrijk dat u hiv-medicijnen blijft gebruiken. Overleg met uw arts.

    • Ritonavir is een virusremmer. Het remt de groei van het virus dat hiv veroorzaakt.

      Artsen schrijven het voor bij hiv en aids.

      • Oorzaak
        Hiv is een virusinfectie die de witte bloedcellen aantast. Deze bloedcellen zijn nodig voor de afweer tegen infecties. Hoe meer virussen er komen, hoe meer de afweer achteruitgaat

        Infecties met hiv krijgt men door contact met besmet bloed, sperma, vaginavocht of moedermelk.

        Verschijnselen
        Mensen die besmet raken met hiv krijgen meestal binnen enkele dagen tot weken klachten die lijken op een flinke griep. Deze gaan vanzelf weer over.
        Pas twee tot elf jaar later ontstaan ernstige klachten, zoals lymfeklierzwellingen, moeheid, koorts en gewichtsverlies. In de tussenliggende periode zijn er geen klachten, maar is het virus wel aanwezig en kan het virus doorgegeven worden aan anderen. Deze mensen worden hiv-positief of sero-positief genoemd. Later kunnen er infecties ontstaan die bij gezonde mensen niet voorkomen. De ziekte noemt men dan aids. Nog later kunnen er tumoren en vormen van kanker ontstaan.

        Werking
        Het virus dat hiv veroorzaakt stimuleert onze lichaamscellen om nieuwe hiv-virussen aan te maken. Deze virussen kunnen weer andere gezonde cellen aantasten. Daarvoor is het enzym protease nodig. Ritonavir remt dit enzym en voorkomt zo dat nieuwe virussen worden gemaakt.  Ritonavir kan het virus niet volledig laten verdwijnen. Wel kan het de hoeveelheid virus in het bloed drastisch verlagen. Hierdoor neemt het aantal witte bloedcellen toe en komt de afweer weer op peil. Omdat het virus snel geneigd is ongevoelig (resistent) te worden, kan het alleen in combinatie met andere hiv-remmers worden toegepast.

        Behandeling
        Hiv-positieve mensen starten in het algemeen met de behandeling als ze klachten krijgen of als de hoeveelheid witte bloedcellen beneden een bepaald minimum komt. Gebruikelijk is daarvoor een combinatie van minimaal drie medicijnen te kiezen. Mocht deze combinatie onvoldoende effectief worden, dan kan men overschakelen op een combinatie van drie niet eerder gebruikte medicijnen, waarvoor het virus nog wel gevoelig is.

        De behandeling noemt men geslaagd, als:

        • de klachten verminderen;
        • de afweer toeneemt;
        • de hoeveelheid virus in het bloed binnen een half jaar niet meer is te meten;
        • de bijwerkingen van de hiv-remmers geen al te grote inbreuk op de kwaliteit van leven hebben.
        Lees meer over Hiv

      • Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

        Ritonavir wordt vaak in een lage dosis toegevoegd aan andere hiv-remmers om de werking van deze medicijnen te verbeteren. De bijwerkingen die hieronder staan vermeld, zijn gebaseerd op het gebruik van de normale dosis ritonavir. In een lage dosis gebruikt zullen de bijwerkingen minder vaak voorkomen dan hieronder vermeld.

        De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

        Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

        • Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, buikpijn, verminderde eetlust, winderigheid, diarree en zuurbranden.

        • Hoofdpijn en duizeligheid.

        • Tinteling of doof gevoel rond de mond, droge mond, smaakstoornissen en zweertjes in de mond.

        • Keelpijn, keelontsteking, hoesten.

        • Huiduitslag met rode vlekken, galbulten of jeuk, zelden acne.

          In zeer zeldzame gevallen kan een ernstiger huidaandoening ontstaan met blaarvorming of koorts. Waarschuw daarom uw arts als u huiduitslag bemerkt (zie 'Overgevoeligheid').

        • Spierpijn en gewrichtspijn.

          In zeer zeldzame gevallen kan dit medicijn de spieren aantasten, waardoor ook een nieraandoening kan ontstaan. Neem bij onverklaarbare spierpijn contact op met uw arts. Raadpleeg ook uw arts als uw gewrichten pijnlijk of stijf worden, of als u ze moeilijk kunt bewegen.

        • Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid.

          Raadpleeg uw arts als u dit merkt.

        Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

        • Tekorten aan bepaalde bloedcellen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of neusbloedingen. Patiënten met een verhoogde bloedingsneiging (hemofiliepatienten) kunnen eerder bloedingen krijgen.

          Om deze klachten te voorkomen zal uw arts regelmatig uw bloed controleren.

        • Grieperig, zwak gevoel, soms met koorts en vermoeidheid.

        • Als u aanleg voor jicht heeft, kunt u eerder last krijgen van een jichtaanval.

          Dit komt omdat dit medicijn het urinezuurgehalte in het bloed laten stijgen. Hierdoor ontstaan urinezuurkristallen in gewrichten, wat jicht tot gevolg heeft.

        • Bij mensen die daarvoor gevoelig zijn, kunnen verschijnselen van diabetes (suikerziekte) ontstaan. Zij merken dit doordat zij veel dorst krijgen en veel moeten plassen. Mensen met diabetes kunnen tijdens de behandeling meer insuline of glucoseverlagers nodig hebben.

          Meet extra vaak uw bloedglucose.

        • Psychische klachten, zoals slapeloosheid, angst of verwarring.

          Raadpleeg uw arts als u deze klachten bemerkt.

        • Hartritmestoornissen. U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt. Vooral mensen met de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op. Raadpleeg uw arts bij pijn op de borst.

          Gebruik dit medicijn niet als u deze hartritmestoornis heeft. Zeer zelden kan ook een hartaanval ontstaan.

        • Hart- en vaataandoeningen, zoals hoge bloeddruk en vasthouden van vocht (oedeem). Raadpleeg uw arts bij pijn op de borst, uitvalsverschijnselen zoals een hangende mond of niet meer kunnen bewegen van bepaalde lichaamsdelen.

          Zeer zelden kan ook een hartaanval of beroerte ontstaan.

        • Bij vrouwen: menstruatiestoornissen, zoals meer bloedverlies tijdens de menstruatie.

          Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

        • Aandoening van blaas of nieren. U merkt dat aan vaak kleine beetjes plassen.

          In zeer zeldzame gevallen ontstaat een plotselinge verslechtering van de nierwerking. Dit merkt u aan slecht of niet kunnen plassen of juist heel veel plassen, troebele urine, vocht vasthouden, koorts of ernstige jeuk. Waarschuw in deze gevallen de arts.

        • Leveraandoeningen of een ontsteking van de alvleesklier. Bij pijn in de bovenbuik, een gele verkleuring van de ogen, ontkleurde ontlasting of zeer donkere urine moet u de arts waarschuwen.

          Mensen die al een leveraandoening hebben, moeten extra goed worden gecontroleerd.

        • Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

          Een heel enkele keer ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaarvorming op de huid, in de mond of op de geslachtsdelen, zwelling in het gezicht, ontstoken ogen of koorts. Waarschuw altijd een arts zodra u huiduitslag of koorts bemerkt. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste Hulpdienst.
          Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor ritonavir. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.


        Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


        Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

        • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
          Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
          Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
          Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

          • Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

            Hoe?

            • Tabletten en capsules: innemen met een half glas water.
            • Drank: u mag de ritonavir drank mengen met chocolademelk om de bittere smaak wat te verminderen.
            • Poeder voor drank: zuig 9,4 ml water of chocolademelk op met de meegeleverde doseerspuit. Spuit de vloeistof in de meegeleverde mengbeker. Gooi de inhoud van het zakje in de mengbeker en draai het deksel stevig aan. Schud de mengbeker minstens 90 seconden, tot alle klontjes verdwenen zijn. Laat de drank 10 minuten staan voordat u deze inneemt. Eventueel kunt u de inhoud van een zakje ook innemen met zacht voedsel zoals appelmoes of vanillevla. Eet al het voedsel binnen 2 uur op.

            Wanneer?
            Tijdens het eten of met wat voedsel innemen. Het voedsel zorgt voor een betere opname van het medicijn in het lichaam. Bovendien heeft u dan minder last van misselijkheid.

            U gebruikt dit medicijn 2 keer per dag
            Kies vaste tijdstippen met 12 uur ertussen, bijvoorbeeld tijdens het ontbijt om 07.00 uur en tijdens het avondeten om 19.00 uur.

            Slikschema: u gebruikt dit medicijn meestal in combinatie met andere hiv-remmers. Het is belangrijk een duidelijk slikschema te vragen, zodat u weet wanneer u welke medicijnen moet gebruiken.

            Hoe lang?
            Meestal gebruikt men hiv-remmers jaren achtereen, omdat het virus nooit volledig is uit te bannen.

            • Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen op de tijdstippen die u met uw arts heeft afgesproken. Hierdoor is er altijd voldoende medicijn in uw bloed om het virus te bestrijden.

              Zodra u een dosering uitstelt, loopt u het risico dat het aantal virussen toeneemt. Bovendien is er dan kans dat het virus resistent (ongevoelig) wordt voor het medicijn.

              Bent u een dosis vergeten? Neem de dosis in zodra u het merkt en neem de volgende dosis op het gebruikelijke moment. Als het al tijd is voor de volgende dosis, sla dan de vergeten dosis over. Keer daarna terug naar uw normale slikschema.

              • De ervaring leert dat met name in weekends het moeilijk is om aan de vaste tijdstippen te denken. Toch is het ook dan belangrijk de wekker te zetten, zodat u geen dosering overslaat. U kunt eventueel het schema tijdelijk aanpassen door de tijdstippen te vervroegen; dit levert geen gevaar op voor de werking. Stel echter geen dosis uit, dan wordt de hoeveelheid werkzame stof in uw bloed te laag. Als u, na vervroegen, weer terugkeert naar uw normale schema, kan dat alleen door de tijdstippen weer geleidelijk met een half uur uit te stellen, totdat u weer op uw oude schema zit.
              • U kunt bij uw apotheek een speciale weekdoos krijgen waarin u de medicijnen voor een week van tevoren kunt uitzetten. Met een horloge met verschillende alarmen of met een zogenaamde pillenwekker (vraag uw apotheek) kunt u uzelf eraan herinneren dat het tijd is voor een dosis.
              • Let op als u reist en daardoor grote tijdsverschillen moet overbruggen. Ga ervan uit dat een tijdsverschil van één uur eerder of later niet zo`n probleem is. U kunt uw slikschema blijven gebruiken. Overleg met uw arts of consulent hoe u uw slikschema kunt aanpassen aan grotere tijdsverschillen.
              • Bij de overgang van zomertijd naar wintertijd en andersom kunt u uw gewone slikschema blijven gebruiken.

              • autorijden en alles eten?
                Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

                alcohol drinken?
                Te veel alcohol is niet goed voor de lever. Ritonavir geeft in zeldzame gevallen leverafwijkingen. Drink geen alcohol of hooguit 1 glas per dag en drink in ieder geval 2 dagen per week niet.

                • Ritonavir heeft met veel andere medicijnen wisselwerkingen. Het remt de afbraak van veel medicijnen in het lichaam, waardoor deze medicijnen meer bijwerkingen kunnen hebben. Ook kunnen veel medicijnen de werking van ritonavir verminderen, waardoor de werkzaamheid afneemt en het virus aanwezig blijft.

                  Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. Uw arts en apotheker controleren of u ritonavir veilig kunt gebruiken naast uw andere medicijnen. Zorg er daarom voor dat uw arts en apotheker op de hoogte zijn van alle medicijnen die u gebruikt. Ook de medicijnen die u zonder recept koopt.

                  Ook kan uw apotheker u precies vertellen hoeveel tijd er tussen de verschillende medicijnen moet zijn en voor u een innameschema maken. Wordt het innameschema in uw situatie te lastig, overleg dan met uw arts. Misschien kan deze één van de medicijnen vervangen door een medicijn dat u wel samen mag gebruiken.

                  • Zwangerschap
                    Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg hierover met uw arts. Tijdens de zwangerschap moet u hiv-middelen blijven gebruiken. Want tijdens de zwangerschap is het extra belangrijk dat de hoeveelheid virus in uw bloed erg laag is. Dit verkleint namelijk het risico dat de baby besmet raakt met hiv.


                    Borstvoeding
                    Geef GEEN borstvoeding als u hiv heeft. Het virus kan namelijk via de moedermelk de baby kan besmetten. Overleg hierover met uw arts.

                    Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                    • Het is niet verstandig te stoppen, behalve als u te maken krijgt met ernstige bijwerkingen. Als u stopt, zal het virus dat hiv veroorzaakt zich weer vermeerderen en kunt u weer klachten krijgen.

                      Er zijn situaties denkbaar waardoor u toch tijdelijk moet stoppen met deze hiv-remmer. Bijvoorbeeld bij bepaalde operaties of als u pillen kwijtraakt en niet snel aan nieuwe kunt komen. Overleg in dat geval altijd met een arts. Als u moet stoppen, is het meestal beter om alle medicijnen van de combinatie te stoppen. Het virus kan namelijk ongevoelig worden voor uw medicijnen als u ze niet allemaal gebruikt. Meestal zal de arts u een andere combinatie van hiv-remmers voorschrijven, maar als dat niet mogelijk is, moet u tijdelijk met alle hiv-remmers stoppen.

                      • De werkzame stof ritonavir zit in de volgende producten:
                        Norvir
                        Ritonavir

                        De officiële bijsluiter van de verschillende producten van ritonavir vindt u op: Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG.

                        • Ritonavir is sinds 1996 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in capsules, tabletten en als poeder voor drank onder de merknaam Norvir en als het merkloze Ritonavir.

                          Ritonavir wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof onder de merknaam Kaletra, zie hiervoor de tekst Lopinavir met ritonavir.

                          Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                          Laatst bijgewerkt op 24-10-2022

                          Disclaimer

                          Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                          Vond u deze informatie nuttig?

                          Vind een apotheek

                          Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                          Vind een apotheek blob

                          Vraag het de webapotheker

                          Vraag het de webapotheker

                          Vraag het de webapotheker

                          Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                          Vraag het de webapotheker

                          Meldpunt medicijnen

                          Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                          Schrijf zelf over uw ervaring

                          Geen ervaringen gevonden

                          Informatie wordt bijgewerkt: