Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
rituximab

rituximab

Medicijnen
rituximab

rituximab

Belangrijkste zakenWaarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingMag ik zomaar stoppen?Onder welke namen verkrijgbaar?Heb ik een recept nodig?
    • Rituximab remt de groei van kanker en onderdrukt de lichaamsafweer.
    • Bij bloedkanker (leukemie) en lymfeklierkanker (non-Hodgkin-lymfoom). Ook bij reumatoïde artritis (reuma) en andere afweerziektes.
    • U krijgt het infuus of de injectie in het ziekenhuis.
    • Binnen 2 uur na het infuus of de injectie kunt u last krijgen van koorts, rillingen of stijfheid.
    • Andere bijwerkingen: longontsteking, benauwdheid, misselijkheid, diarree en maagklachten. Ook meer kans op infecties en bloedingen.
    • Verder: kaalheid, vergevoeligheid, huiduitslag, zwellingen, hartproblemen.
    • Vraag advies wat u tegen de bijwerkingen kunt doen.
    • Tijdens en gedurende 12 maanden na de behandeling mag u niet zwanger worden. Ook mag u 6 maanden geen borstvoeding geven nadat u dit medicijn heeft gebruikt.

    • Rituximab is een monoklonaal antilichaam. Dit is een doelgerichte remmende stof ('targeted therapy'). Het werkt tegen bepaalde immuuncellen en remt ook afweerreacties in het lichaam.

      Artsen schrijven het voor bij bepaalde vormen van bloedkanker (leukemie) en lymfeklierkanker (non-Hodgkin-lymfoom). Ook bij ziekten waarbij het afweersysteem per ongeluk de eigen lichaamscellen aanvalt:

      • reumatoïde artritis (reuma);
      • vaatwandontsteking (vasculitis, de ziekte van Wegener);
      • bepaalde ernstige huidaandoeningen (pemphigus vulgaris);
      • de bloedstollingsziekte ITP.

      • Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg is tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die fataal kan zijn als men er niets aan doet.

        Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk.

        Rituximab helpt bij de bestrijding van verschillende vormen van kanker die te maken hebben met afweercellen:

        • Leukemie, een vorm van bloedkanker waarbij er te veel van een bepaald soort witte bloedcellen in het bloed aanwezig is.
        • Lymfeklierkanker (lymfoom), een kanker in het lymfestelsel. Het lymfestelsel bestaat uit de lymfeklieren, de milt, amandelen, het beenmerg en de zwezerik (thymus). Er zijn verschillende vormen van lymfeklierkanker, bijvoorbeeld het non-Hodgkin-lymfoom.

        Oorzaak
        In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen. Bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen.
        Bij een celdeling ontstaan uit één cel 2 dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt, beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

        Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen als teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

        Verschijnselen
        Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. Sommige klachten komen bij vrijwel alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan 3 kilo per maand).

        • Bij leukemie: zwellingen in hals, oksels en liezen. Ook kunt u een vergrote milt en lever krijgen. Dat voelt u soms als pijn linksboven in de buik. Verder vaker infecties, bloedneuzen en blauwe plekken.
        • Bij lymfeklierkanker: zwellingen van de lymfeklieren (in hals, onder de oksels en in de liezen), koorts en nachtelijk zweten. De ziekte verloopt traag en verergert in de loop van tientallen jaren.

        Werking
        Rituximab doodt een bepaald soort immuuncellen (B-lymfocyten). Hierdoor remt het kanker als die wordt veroorzaakt door deze immuuncellen.

        Lees meer over Kanker

        • Verschijnselen
          Reumatoïde artritis (RA) is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld de handen, polsen, enkels of voeten. Meestal komen de verschijnselen links en rechts in dezelfde gewrichten voor.
          Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Na een tijd raken de gewrichten beschadigd.

          Oorzaak
          Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de gewrichten. Hierdoor ontstaat een ontsteking die het gewricht verder beschadigt. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.

          Behandeling
          Artsen schrijven rituximab voor als andere medicijnen (TNF-alfa-remmers) niet werken.

          U krijgt rituximab samen met methotrexaat.

          Werking en effect
          Rituximab doodt een bepaald soort immuuncellen (B-lymfocyten). Hierdoor remt het de immuunreacties binnen uw lichaam die leiden tot reuma.

          Lees meer over Reumatoïde artritis

          • Een ontsteking van de wand van bloedvaten wordt ook wel vasculitis genoemd. Deze ontstekingen kunnen in het hele lichaam voorkomen of in een bepaald deel van het lichaam. 
            Vaak is de oorzaak een fout in het afweersysteem, waarbij de afweer zich richt tegen de eigen cellen van de vaatwand. Hierdoor raakt de wand van de bloedvaten ontstoken. Door littekens op de vaatwand worden de bloedvaten langzaam nauwer. Het bloed kan minder goed doorstromen, waardoor organen en weefsels minder goed werken.

            Verschijnselen
            Algemene verschijnselen zijn vermoeidheid, koorts en gewichtsverlies. Verder kunnen andere klachten ontstaan. Dit hangt af van de plaats waar de vaatwandontsteking zit. Bijvoorbeeld huidklachten, gewrichtspijn of buikpijn.

            Behandeling
            Rituximab onderdrukt de lichaamseigen afweer. Dit remt de ontstekingen.

            Lees meer over Vaatwandontsteking

            • De ziekte van Wegener is een vorm van vaatwandontsteking in neus, longen en nieren. De eerste verschijnselen zijn langdurige verkoudheid, aanhoudende bijholteontsteking, neusverstopping en neusbloedingen.

              Zie verder Vaatwandontsteking.

               

              Lees meer over Ziekte van Wegener

              • Rituximab wordt ook gebruikt bij ernstige huidaandoeningen die zijn veroorzaakt door ontstekingen. Bijvoorbeeld bij pemphigus vulgaris (blaarziekte), een ernstige huidaandoening waarbij er blaasjes en blaren ontstaan op de huid en slijmvliezen.

                Werking
                Rituximab onderdrukt de ontstekingen, waardoor de huidziekte kan genezen.

                Lees meer over Overige huidaandoeningen

                • Rituxumab wordt gebruikt bij de bloedstollingsziekte immuun trombocytopenie (ITP), als andere medicijnen onvoldoende helpen. ITP is een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het afweersysteem de eigen cellen aanvalt, in dit geval de bloedplaatjes. Dit maakt de bloedplaatjes kapot die zijn nodig voor de bloedstolling, bijvoorbeeld bij wonden. Door te weinig bloedplaatjes ontstaan er snel bloedingen. Dit herkent u bijvoorbeeld aan kleine puntjes onder de huid (puntbloedingen), sneller blauwe plekken, een bloedneus of bloedend tandvlees.

                  Werking en effect
                  Rituximab doodt een bepaald soort immuuncellen (B-lymfocyten). Dit remt het afweersysteem. Hierdoor worden minder bloedplaatjes afgebroken en stijgt de hoeveelheid bloedplaatjes in uw bloed. Zo heeft u minder kans op bloedingen.

                  Lees meer over Bloedstollingsziekten

                • Dit medicijn heeft een krachtige werking op de celdeling, vooral van kankercellen, maar ook van gezonde lichaamscellen. Hierdoor kunnen bijwerkingen ontstaan, bijvoorbeeld op plaatsen waar de cellen zich van nature snel delen. Dit zijn de slijmvliezen van mond, maag en darmen, huid, haren en bloed.

                  Door de lijst van bijwerkingen kan het lijken dat het medicijn erger is dan de kwaal. Maar de bijwerkingen komen lang niet bij iedereen in dezelfde mate voor. Ook gaan de bijwerkingen na de behandeling langzaam over.

                  De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

                  Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

                  • Reactie op het infuus of de injectie, meestal koorts, rillingen of stijfheid.

                    Ook kunt u last krijgen van misselijkheid, te lage bloeddruk, huiduitslag, hoofdpijn. Ernstige reacties kunnen ook optreden. Bijvoorbeeld zwellingen, benauwdheid en hartklachten. De arts of verpleegkundige zal uw tijdens het infuus of de injectie en daarna regelmatig controleren. Als de reactie tijdens het infuus optreedt, zal de verpleegkundige het infuus tijdelijk stoppen.
                    Deze reacties komen het vaakst voor bij de eerste en tweede keer dat u dit medicijn krijgt. De klachten beginnen dan meestal binnen 2 uur nadat u dit medicijn krijgt. Bent u overgevoelig voor dit medicijn? Dan is dit vaak binnen enkele minuten. Bij sommige mensen ontstaan er pas klachten na enkele dagen. Bel uw arts of verpleegkundige als deze verschijnselen pas thuis optreden. Artsen schrijven vaak andere medicijnen voor om deze klachten te verminderen, zoals een pijnstiller.

                  Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

                  • Meer kans op infecties, bloedarmoede en bloedingen. Dit komt door bijwerkingen in het bloed.

                    Neem contact op met uw arts bij de volgende verschijnselen: extreme vermoeidheid, onverklaarbare koorts of keelpijn, onverklaarbare blauwe plekken of bloedneuzen, blaasjes in de mond of keel, verkoudheid, griep, steenpuisten of andere huidinfecties.

                  • Longontsteking, zelden infectie van de longen en luchtwegen, pijn op de borst en benauwdheid. Krijgt u het benauwd? Neem dan contact op met uw arts.

                  • Zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. Dit is een vorm van overgevoeligheid. U kunt hierbij erg benauwd worden. Waarschuw dan direct uw arts.

                     

                     

                  • Huiduitslag en jeuk. Zelden galbulten. In zeldzame gevallen komt dit door overgevoeligheid voor dit medicijn (zie zelden - overgevoeligheid).

                  • Hoofdpijn, rillingen en een zwak gevoel

                  • Maagdarmklachten, zoals misselijkheid. Zelden buikpijn, diarree, braken, verstopping, brandend maagzuur, weinig eetlust en gewichtsverlies. Zeer zelden een opgezette buik.

                  Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

                  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts.

                    Een ernstige overgevoeligheid merkt u aan flauwvallen of een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. In zeer zeldzame gevallen ontstaat er een ernstige huidaandoening met blaren op de huid. Waarschuw in al deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.

                    Als u overgevoelig bent voor dit medicijn, mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

                  • Zwelling van uw armen, benen of gezicht. Neem contact op met uw arts.

                    Dit komt omdat uw lichaam meer vocht kan vasthouden (oedeem). Soms kan zwelling een symptoom zijn van overgevoeligheid. Neem daarom altijd contact op met uw arts.

                  • Doof of tintelend gevoel in handen of voeten. Zeer zelden zenuwschade.

                    Waarschuw uw arts als u hier last van krijgt.

                  • Slapeloosheid, vermoeidheid, duizeligheid, een onrustig gevoel, veel zweten

                  • Een snelle hartslag, lage bloeddruk of hoge bloeddruk. Zeer zelden hartproblemen (zie zeer zelden hartproblemen).

                    Raadpleeg uw arts als u last krijgt van uw hart.

                  • Pijn, bijvoorbeeld rugpijn, spierpijn, keelpijn.

                  • Koude rillingen, loopneus, opvliegers

                  • Ontsteking van de voorhoofdholte

                  • Klachten van ogen en oren. Zoals suizende oren, oorpijn, oogontsteking en droge ogen. In zeer zeldzame gevallen doofheid of (veel) slechter zien.

                  • Haaruitval en kaalheid. Niet alleen van hoofdhaar, maar ook van wenkbrauwen, wimpers, oksel- en schaamhaar. Na de behandeling zal het haar na ongeveer een maand weer gaan groeien.

                  • Mondzweren

                  • Depressief of nerveus gevoel

                  Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

                  • Smaakverlies of een ongewone smaak in de mond

                  • Hartproblemen. Zoals pijn op de borst, een snelle, onregelmatige hartslag, hartaanval of hartfalen.

                    Raadpleeg uw arts als u last krijgt van uw hart.
                    Krijgt u last van pijn op uw borst? Of bent u kortademig, benauwd, snel moe en merkt u dat uw enkels dikker worden? Waarschuw dan meteen uw arts.


                  Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


                  Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

                  • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
                    Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
                    Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
                    Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

                    • Dit medicijn moet onder toezicht van een arts of verpleegkundige in een ziekenhuis worden toegediend.

                      Hoe?

                      • Infuus: u krijgt het infuus in het ziekenhuis. Het infuus duurt meestal een half tot anderhalf uur. Na het infuus moet u enige uren in het ziekenhuis blijven. Zo kan de arts of verpleegkundige er op letten of u goed op het infuus reageert.
                      • Injectie: uw arts of verpleegkundige zal de vloeistof via een injectie langzaam in 2 tot 5 minuten vlak onder uw huid spuiten.

                      Wanneer?

                      • Infuus: u krijgt het infuus meestal 1 keer per week. Soms is de dosering 1 keer in de 3 weken.
                      • Injectie: u krijgt de injectie 1 keer in de 3 weken.

                      Hoelang?
                      U kunt dit medicijn gebruiken zolang het goed werkt bij uw aandoening.

                      • Dit medicijn wordt door uw arts of verpleegkundige gegeven. Bent u de afspraak vergeten? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de arts of verpleegkundige voor een nieuwe afspraak.

                        • autorijden?
                          Ja, dat kan. Dit medicijn heeft geen invloed op hoe goed u kunt autorijden.

                          alcohol drinken?
                          Alcohol irriteert de slijmvliezen van het maagdarmkanaal. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op de maag en darmen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw maag en darmen.

                          alles eten?
                          U kunt alles eten wat uw maag of darmen verdragen. Bepaalde soorten voedsel zijn echter af te raden als u last heeft van uw maag.

                          Op deze site kunt u onder 'Klachten & ziektes', 'Maagklachten' adviezen vinden voor mensen met maagklachten.

                          • Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

                            De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

                            • Vaccins. Dit medicijn kan ervoor zorgen dat sommige vaccins minder goed werken. Ook kan dit medicijn de kans op bijwerkingen van deze vaccins verhogen. U mag deze vaccins niet gebruiken. Voorbeelden hiervan zijn bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin werken minder goed door. Overleg met uw arts als u gevaccineerd gaat worden.
                              Bij andere vaccins moet u soms een extra vaccinatie krijgen of moet uw bloed onderzocht worden om te kijken of het vaccin goed heeft gewerkt. Voorbeelden van deze vaccins zijn influenzavaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker. Overleg hierover met uw arts.

                            Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

                            • Zwangerschap
                              Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Het is onvoldoende bekend of dit medicijn schadelijk is voor het ongeboren kind. Tijdens de chemokuur en tot 12 maanden daarna mag u niet zwanger worden. Bespreek met uw arts een betrouwbare vorm van anticonceptie.

                              Borstvoeding
                              Geef GEEN borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Geef ook geen borstvoeding tot 6 maanden daarna. Dit medicijn komt in heel kleine hoeveelheden terecht in de moedermelk komt. Het is niet bekend of het schadelijk is voor de baby.

                              Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                              • Een behandeling tegen kanker is zwaar en kan moeilijk vol te houden zijn, ook al helpt het u de ziekte te verslaan. Wordt de behandeling u te zwaar? Bespreek dat dan met uw arts of verpleegkundige. Samen kunt u de bijwerkingen bespreken en kijken of er andere mogelijkheden zijn.

                                • De werkzame stof rituximab zit in de volgende producten:
                                  Rixathon
                                  MabThera
                                  Truxima
                                  Ruxience

                                  De officiële bijsluiter van de verschillende producten van rituximab vindt u op: Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG.

                                  • Rituximab is sinds 1997 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in infuusvloeistof en in injectievloeistof onder de merknamen MabThera, Rixathon, Ruxience en Truxima.

                                    Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                                    Laatst bijgewerkt op 06-04-2021

                                    Disclaimer

                                    Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                                    Vond u deze informatie nuttig?

                                    Vind een apotheek

                                    Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                                    Vind een apotheek blob

                                    Vraag het de webapotheker

                                    Vraag het de webapotheker

                                    Vraag het de webapotheker

                                    Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                                    Vraag het de webapotheker

                                    Meldpunt medicijnen

                                    Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                                    Schrijf zelf over uw ervaring

                                    Geen ervaringen gevonden

                                    Informatie wordt bijgewerkt: