Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
koolteer op de huid

koolteer op de huid

Medicijnen
koolteer op de huid

koolteer op de huid

Belangrijkste zakenWaarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingMag ik zomaar stoppen?Onder welke namen verkrijgbaar?Heb ik een recept nodig?
    • Koolteer remt ontstekingen. Het vermindert schilfering, jeuk en zwelling. Werkt ook licht ontsmettend.
    • Bij huidziekten met jeuk en schilfering. Zoals psoriasis, chronisch eczeem en seborroïsch eczeem.
    • U merkt na 2 tot 4 weken dat jeuk, roodheid en schilfering afnemen.
    • Breng het middel aan voor u gaat slapen. Dan heeft u overdag minder last van de sterke geur. Gebruikt u de shampoo? Gebruik deze 2 of 3 keer per week.
    • Koolteer maakt vlekken op huid, kleding en beddengoed. Gebruik plastic handschoenen of een vingercondoom om het middel aan te brengen. Dek, indien mogelijk, de plekken daarna af met een droog gaasje.
    • Bijwerkingen: huidirritatie, puistjes en meer kans op zonnebrand. Houd de behandelde huiddelen uit de zon of gebruik een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor.

    • Koolteer remt ontstekingen, vermindert schilfering, stilt de jeuk, werkt licht ontsmettend en vermindert zwelling.

      Koolteer wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven, zijn psoriasis, chronisch eczeem en seborroïsch eczeem.

      • Psoriasis is een chronische aandoening waarbij de bovenste laag van de huid te snel groeit. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Bovendien is de huid ontstoken en vaak sterk jeukend. De ernst van de aandoening varieert van 1 tot 2 kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

        Behandeling
        Een arts schrijft meestal eerst een huidpreparaat voor met bijnierschorshormonen, calcitriol, calcipotriol of ditranol. Als dit onvoldoende werkt of te veel bijwerkingen geeft, kan de arts kiezen voor een huidpreparaat met koolteer. Het werkt vooral goed als de psoriasis veel jeuk geeft.

        Bij psoriasis op de behaarde hoofdhuid kan de arts dan ook kiezen voor een shampoo met koolteer. Soms wordt een zalf met koolteer gecombineerd met een UVB-behandeling. Dit is een bestraling met ultraviolet B licht, een deel van natuurlijk zonlicht.

        Effect
        Koolteer heeft invloed op de celdeling en groei van de huid, waardoor de huidschilfering minder wordt. Ook remt het ontstekingen en heeft het een jeukstillende en licht ontsmettende werking. Het vermindert ook de roodheid en zwellingen bij een ontstoken huid.

        De jeuk vermindert snel. Het effect op de ontsteking en schilfering merkt u na 2 tot 4 weken.

        Lees meer over Psoriasis

        • Verschijnselen
          Bij chronisch eczeem is de huid langdurig ontstoken. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging of irriterende stoffen.

          De huid is dan meestal rood, gezwollen, schilferig, stug en droog. Ook kunnen zich blaasjes op de huid bevinden, of kan de huid vochtig zijn. Vaak is er sprake van jeuk, waardoor u de neiging heeft te krabben en de huid nog meer beschadigt.

          Behandeling
          Een arts schrijft koolteer meestal pas voor bij onvoldoende effect van een huidpreparaat met bijnierschorshormonen. Het is dan meestal bedoeld voor de dagen dat u niet met bijnierschorshormonen smeert.

          Effect
          Koolteer heeft invloed op de celdeling en groei van de huid, waardoor de huidschilfering minder wordt. Ook remt het ontstekingen en heeft het een jeukstillende en licht ontsmettende werking. Het vermindert ook de roodheid en zwellingen bij een ontstoken huid. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben. De jeuk vermindert snel. Het effect op roodheid en schilfering merkt u na 2 tot 4 weken.

          Lees meer over Eczeem

          • Bij seborroïsch eczeem heeft u last van gelige, schilferende plekken, vooral op de hoofdhuid, rond de mond en neus, tussen de wenkbrauwen en op het midden van de borst.

            Het kan zich ook bevinden in lichaamsplooien, zoals hals, liezen en oksels en bij baby's als een luieruitslag.

            Hoofdroos is een lichte vorm van seborroïsch eczeem. Waarschijnlijk speelt een schimmel of gist een rol. Door de schilfering kan de huid erg gaat jeuken.

            Behandeling
            Koolteer wordt gebruikt bij ernstige vormen van seborroïsch eczeem. Bij klachten van de hoofdhuid vaak in de vorm van een shampoo of lotion.

            Bij seborroïsch eczeem van de behaarde hoofdhuid schrijven artsen in eerste instantie een gewone antiroos-shampoo met piroctone olamine voor. Als dit onvoldoende werkt, schrijft de arts meestal een hoofdlotion voor met het antischimmelmiddel ketoconazol, In tweede instantie zal de arts een shampoo voorschrijven met seleensulfide of met koolteer.

            Effect
            Koolteer heeft invloed op de celdeling en groei van de huid, waardoor de huidschilfering minder wordt. Ook remt het ontstekingen en heeft het een jeukstillende werking. Het vermindert ook de roodheid en zwellingen bij een  ontstoken huid.

            U merkt dat de jeuk snel afneemt en dat de roodheid binnen enkele dagen minder wordt. De korsten zullen dan ook verminderen of verdwijnen.

            Lees meer over Seborroïsch eczeem

          • Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

            De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

            • Onaangename geur. Breng het middel daarom bij voorkeur voor de nacht aan.
            • Verkleuring van de huid en de haren, kleding en linnengoed. De verkleuring van de huid slijt na enige tijd af. Gebruik bij het aanbrengen handschoenen om verkleuring van de handen en vuile nagels te voorkomen. Pas op voor vlekken op kleding, beddegoed en dergelijke. Vlekken zijn er alleen enigszins uit te krijgen door te wassen op 90 °C. Dek de plekken eventueel af met een droog gaasje.

            Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

            • Irritatie van de huid. 

              De irritatie vermindert meestal gedurende de behandeling. Gebruik het middel echter NIET op een beschadigde huid of in de buurt van de ogen. Stop met het gebruik als u door het koolteerpreparaat last krijgt van een geïrriteerde huid.

            • Na gebruik gedurende enkele maanden vooral als u het aanbrengt op sterk behaarde huid: ontsteking van de haarzakjes, waardoor een soort puistjes ontstaan.

            • Huiduitslag, jeuk, roodheid en andere verkleuring van de huid of ernstige verbranding na blootstelling aan zonlicht of UV-licht, zoals zonnebank en hoogtezon. 

              Houd de behandelde huiddelen daarom uit direct zonlicht door ze te bedekken of te verbinden, ook wanneer u achter een raam in de zon zit. Glas beschermt namelijk onvoldoende tegen de UV-straling. Het schadelijke effect van UV-licht duurt voort tot ongeveer 3 dagen na stoppen met het middel. Artsen combineren een behandeling met koolteer wel eens met lichttherapie van UVB-straling. Dit versterkt namelijk het positieve effect van koolteer. UVB-straling veroorzaak meestal geen lichtovergevoeligheid.

            Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

            • Overgevoeligheid door allergie, zoals huiduitslag en jeuk.

              Neem dan contact op met uw arts. Deze overgevoeligheid kan ook pas na langdurig gebruik ontstaan.

            Langdurig gebruik

            • Er bestaat nog veel onduidelijkheid over de veiligheid van koolteer bij langdurig gebruik. Uit onderzoek is gebleken dat in koolteer mogelijk kankerverwekkende stoffen zitten. Of mensen na langdurig gebruik van een teerproduct op de huid ook een verhoogd risico op kanker hebben, is tot nu toe nog niet vastgesteld. Als u dit middel langdurig gebruikt is controle door een huidarts raadzaam.


            Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


            Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

            • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
              Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
              Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
              Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

              • Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

                Hoe?

                • Zorg dat het medicijn NIET in de ogen, de neus, de mond of in een wondje komt, want dat geeft irritatie. Komt het middel hier per ongeluk toch in terecht? Spoel dan direct met veel water.
                • Koolteer maakt vlekken op kleding, beddengoed en dergelijke. Vlekken zijn er alleen enigszins uit te krijgen door te wassen op 90 °C. Dek de plekken eventueel af met een droog gaasje om vlekken te voorkomen.
                • Gebruik als u het medicijn aanbrengt eventueel plastic handschoenen of een 'vingercondoom'. Zo voorkomt u verkleuring van de handen en vuile nagels. Een vingercondoom is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
                • Houd de behandelde huiddelen gedurende de behandeling en tot drie dagen na stoppen uit direct zonlicht of UV-licht (zoals van de hoogtezon of zonnebank). De behandelde huiddelen kunnen sneller verbranden en u heeft door UV-licht meer kans op huiduitslag.
                • Gebruik bij het aanbrengen handschoenen om verkleuring van de handen en vuile nagels te voorkomen.

                Crème, zalf of pasta

                • Smeer de zalf, crème of pasta dun op. Bij een crème of zalf is de huid dan vet, maar er blijft geen laagje over. Als u het te dik smeert, heeft u meer kans op bijwerkingen, terwijl de werking hetzelfde blijft of soms zelfs afneemt.

                Lotion

                • Meestal moet u de lotion op de behaarde hoofdhuid gebruiken. Gebruik de lotion NIET als uw haar net is gepermanent. Dit kan uw haar te veel aantasten.
                • De fles voor elk gebruik omschudden.
                • Maak het haar goed nat met lauwwarm water.
                • Met een kam trekt u een scheiding en hierop brengt u de lotion aan met een watje of wattenstaafje. Zo kunt u uw hele hoofdhuid insmeren.
                • Na een paar uur of een nacht haalt u met een stofkam voorzichtig de losgeweekte schilfers weg.
                • Daarna wast u uw haar met shampoo.

                Shampoo

                • Gebruik de shampoo NIET als uw haar net is gepermanent. Dit kan uw haar te veel aantasten.
                • Maak het haar goed nat met lauwwarm water.
                • Masseer de shampoo goed in en laat ten minste 30 seconden inwerken.
                • Spoel uit en was nogmaals met de shampoo. Laat weer 30 seconden inwerken.
                • Spoel na afloop goed uit om alle roos en schilfers te verwijderen.

                Wanneer

                Crème, zalf, pasta of lotion

                • Vanwege de geur van koolteer kunt u dit medicijn het best voor de nacht aanbrengen.
                • Gebruikt u enkele dagen per week ook een corticosteroïdzalf (bijnierschorshormoon)? Meestal is het dan de bedoeling dat u de koolteerzalf smeert op de dagen dat u de corticosteroïdzalf niet moet gebruiken.
                • Ga ook gewoon door met de vette crème, die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven. Deze gaat irritatie van de huid tegen, waardoor de ontstoken plekken langer wegblijven.

                Shampoo

                • De shampoo met koolteer moet u meestal 2 tot 3 keer per week gebruiken, in het begin vaker.

                Hoe lang?
                De veiligheid bij gebruik gedurende meerdere maanden staat niet vast. Daarom schrijven artsen koolteer bij voorkeur alleen voor korte tijd voor, als andere behandelingen tijdelijk niet mogelijk zijn, bijvoorbeeld door bijwerkingen.

                • Laat u bij het gebruik van dit medicijn leiden door de ernst van uw aandoening. Gebruik het daarom als de aandoening verergert en gebruik minder als de aandoening zich heeft gestabiliseerd. Vaker dan eens in de 12 uur insmeren heeft geen zin, maar vergroot wel de kans op bijwerkingen. Mocht u het middel er vlak na het aanbrengen per ongeluk afwassen, dan kunt u het wel opnieuw aanbrengen.

                  • autorijden, alcohol drinken en alles eten?
                    Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

                    • Smeer andere huidmiddelen niet tegelijkertijd op de aangedane plekken. U heeft dan kans dat u dit middel met het volgende wegsmeert. Een crème verdwijnt sneller in de huid dan een vette zalf. Smeer daarom altijd eerst het minst vette middel. Wacht tot dit in de huid is getrokken en breng dan het andere middel aan. Dit is meestal binnen een kwartier tot een halfuur.

                      • Zwangerschap
                        Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Zo mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander medicijn.

                        Borstvoeding
                        Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet waarschijnlijk dat het in de moedermelk terecht komt. Als uw arts vindt dat u borstvoeding kunt geven: smeer het dan niet op of rond de tepels. En vermijd direct huidcontact tussen de baby en de ingesmeerde plek.

                        Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                        • U kunt op elk moment in één keer met het gebruik stoppen.

                          • De werkzame stof koolteer op de huid zit in de volgende producten:
                            Pix lithanthracis
                            Solutio Carbonis Detergens
                            Denorex Rx
                            Koolteeroplossing-vaselinecrème FNA
                            Koolteeroplossing-lanettezalf FNA
                            Koolteer/Zinkoxide-pasta FNA

                            De officiële bijsluiter van de verschillende producten van koolteer op de huid vindt u op: Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG.

                            • Koolteer wordt gemaakt door steenkool te laten smeulen. Preparaten met koolteer heten ook wel Pix Lithanthracis en Solutio Carbonis Detergens. Koolteer wordt al eeuwenlang gebruikt in huidpreparaten.

                              Koolteer is op recept verkrijgbaar in Koolteer oplossing Lanettezalf FNA en in Koolteer oplossing Vaselinecrème FNA en soms andere huidmiddelen die de apotheek zelf laat bereiden. In een shampoo is het verkrijgbaar onder de merknaam Denorex Rx.

                              Het is ook verkrijgbaar in combinatie met een andere werkzame stof als het merkloze Koolteer/Zinkoxide-pasta FNA.

                              Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                              Laatst bijgewerkt op 12-01-2018

                              Disclaimer

                              Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                              Vond u deze informatie nuttig?

                              Vind een apotheek

                              Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                              Vind een apotheek blob

                              Vraag het de webapotheker

                              Vraag het de webapotheker

                              Vraag het de webapotheker

                              Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                              Vraag het de webapotheker

                              Meldpunt medicijnen

                              Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                              Schrijf zelf over uw ervaring

                              Geen ervaringen gevonden

                              Informatie wordt bijgewerkt: