Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
Botulinetoxine A

Botulinetoxine A | botuline A toxine

Werkzame stof: botuline A toxine

Onderstaande tekst gaat over de werkzame stof botuline A toxine.

Medicijnen
Botulinetoxine A

Botulinetoxine A

Werkzame stof: botuline A toxine

Onderstaande tekst gaat over de werkzame stof botuline A toxine.

Waarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingMag ik zomaar stoppen?Onder welke namen verkrijgbaar?Heb ik een recept nodig?
VolwassenenKinderen

  • Botuline A toxine verlamt de zenuwen die de spieren aansturen, waardoor de spieren verslappen. Het toxine komt van de botulinebacterie. Dit toxine is een gif dat in warme zomers in stilstaand water ook vis- en watervogelsterfte ('botulisme') veroorzaakt.

    In kleine hoeveelheden en precies in een bepaalde spier gegeven kan het bij allerlei aandoeningen worden gebruikt. Bij spierpijn en spierkramp door dystonie (spanningsstoornis) of spasticiteit, overmatig zweten van de oksels en te veel speeksel. En bij cosmetische ingrepen bij bepaalde huidaandoeningen, zoals fronsrimpels, voorhoofdsrimpels en kraaienpootjes. Verder bij anusscheurtjes, bij urine-incontinentie en bij migraine.

    • Botuline A toxine wordt gebruikt om spierpijn door verkrampte spieren als gevolg van dystonie of spasticiteit te behandelen. Hoe het werkt, kunt u lezen bij Spierkramp.

      Lees meer over Spierpijn

      • Toepassing
        Botuline A toxine wordt gebruikt bij mensen die verkrampte spieren hebben als gevolg van dystonie of spasticiteit.

        Verschijnselen
        Bij dystonie is sprake van een stoornis in de aanspanning van de spieren. De spierspanning is vaak te hoog. Verder is er een verstoorde samenwerking tussen de spieren. Hierdoor ontstaat beven, trillen en abnormaal draaiende of wringende bewegingen in een of meer lichaamsdelen. En kan de lichaamshouding in rust of bij bewegen afwijkend zijn. Dit veroorzaakt pijn en ongemak.

        Voorbeelden van dystonie zijn ongecontroleerde bewegingen van hoofd en nek (scheve gedraaide nek, `torticollis`) en van de oogleden (knipperen of dichtvallen, `blefarospasme`). En van de stembanden (geknepen stem, `dysfonie`) en van de mond, tong en kaakspieren (abnormaal opensperren en dichtklemmen van de mond). Ook kan dystonie optreden in spieren aan één kant van het gelaat (`hemifacialisspasme`). En in de armen, handen, vingers (`schrijverskramp`, `muziekkramp`), enkels en voeten.

        Bij spasticiteit zijn bepaalde spieren abnormaal samengetrokken. Voorbeelden zijn een aangeboren spitsvoet of andere misvormingen bij kinderen. En spastische vervorming van pols, hand, arm of schouder.

        Werking
        In heel kleine hoeveelheden op de juiste plaatsen ingespoten, verlamt botulinetoxine lange tijd de zenuw die de verkrampte spier aanstuurt. De spier verslapt daardoor en de dystonie of spasticiteit nemen af.

        Effect
        U merkt na 1 tot 2 weken dat het werkt. Botulinetoxine verlamt de zenuw blijvend. Maar het werkt meestal 2 tot 4 maanden lang. Dit hangt af van de snelheid waarmee de zenuw nieuwe uitlopers vormt die de functie van de verlamde zenuw overnemen.

        Lees meer over Spierkrampen

        • Overmatige transpiratie is wanneer u, ook zonder inspanning, last heeft van veel zweten. U hebt steeds vochtige handen en/of voeten. Op uw kleding zijn vaak vochtplekken te zien, vooral op de rug en onder de oksels.

          Werking
          Botuline A toxine verlamt de zenuwen die de zweetklieren aansturen. In heel kleine hoeveelheden ingespoten in de buurt van de zweetklieren in de oksels legt botuline A toxine de zweetproductie stil.

          Effect
          U merkt binnen één week dat het werkt. En het werkt gemiddeld 7,5 maand (Botox) of 11 maanden (Dysport) lang.

          Lees meer over Overmatige transpiratie

          • Overmatige speekselvloed of kwijlen is een sociaal erg vervelende aandoening. Het kan verschillende oorzaken hebben: neurologische stoornissen, zoals epilepsie, de ziekte van Parkinson, amyotrofe lateraalsclerose (ALS) of een beroerte. Of een infectie van de mondholte of het gebruik van sommige geneesmiddelen.

            Werking
            Botuline A toxine verlamt de zenuwen die de speekselklieren aansturen. In heel kleine hoeveelheden ingespoten in de buurt van de speekselklieren remt botuline A toxine de speekselproductie.

            Effect
            U merkt binnen 1 tot 2 weken dat het werkt. Het werkt gemiddeld 4 maanden lang.

            Lees meer over Overmatige speekselvloed

            • Toepassing
              Veel rimpels in het gelaat ontstaan door willekeurig of onwillekeurig aanspannen van spiertjes vlak onder de huid. Hierdoor kunnen vooral fronsrimpels op het voorhoofd en tussen de wenkbrauwen ontstaan. En kraaienpootjes aan beide kanten van de ogen.

              Mensen die veel fronsen, kunnen ongewild een norse of boze uitdrukking krijgen. Als dit hinderlijk is, kan iemand voor een cosmetische behandeling met botuline A toxine kiezen.

              Werking
              Botulinetoxine wordt in heel kleine hoeveelheden op de juiste plaatsen ingespoten. Het verlamt lange tijd de zenuw die de spiertjes onder de huid aanstuurt. De spiertjes verslappen daardoor en de rimpelvorming neemt af.

              Effect
              U merkt na een paar dagen tot 2 weken dat het werkt. Botulinetoxine verlamt de zenuw blijvend. Maar het werkt meestal 2 tot 4 maanden lang. Dit is afhankelijk van de snelheid waarmee de zenuw nieuwe uitlopers vormt die de functie van de verlamde zenuw overnemen.

              Lees meer over Overige huidaandoeningen

              • Anusscheurtjes zijn scheurtjes in het slijmvlies van de anus (poepgat). De scheurtjes worden in de meeste gevallen door (dikke) harde ontlasting (poep) veroorzaakt. Maar zij kunnen ook ontstaan bij seksueel contact via de anus. 

                Anusscheurtjes kunnen klachten geven van pijn bij en na ontlasting, jeuk, branderig gevoel, en licht bloedverlies. Als daardoor de ontlasting wordt opgehouden, worden de klachten alleen maar erger. De ontlasting wordt harder waardoor de scheurtjes steeds open scheuren en meer pijn veroorzaken.

                Behandeling
                Met de volgende maatregelen kunt u proberen de anusscheurtjes te genezen en volgende anusscheurtjes te voorkomen.

                • Ga direct naar het toilet als u aandrang voelt. U voorkomt dan opnieuw harde ontlasting waardoor beschadiging kan optreden.
                • Pers niet te hard. Heeft u harde ontlasting of bent u verstopt, gebruik dan een dieet met veel vezels. En drink veel vocht om de ontlasting zachter te maken. Misschien kunt u tijdelijk een mild laxeermiddel gebruiken.
                • Neem voldoende lichaamsbeweging. Dit zet de darmen aan tot activiteit, zodat de ontlasting zacht blijft.
                • Gebruik zacht toiletpapier of een natte washand om de anus schoon te maken. U kunt ook met warm water spoelen. Gebruik liever geen zeep of vochtige toiletdoekjes, omdat deze nogal eens kunnen irriteren.
                • Draag katoenen ondergoed, dit geeft minder beschadiging van de huid.
                • Krab niet, dit maakt de jeuk en irritatie erger.

                Bij jeuk en irritatie kunt u zinksulfaat vaselinecrème rond de anus smeren. Heeft u vooral veel last van pijn dan kunt u beter lidocaïne vaselinecrème gebruiken. Als de pijn lang aanhoudt, kan uw arts botuline A toxine toedienen. Soms moet u hierna isosorbidinitraat op en rond de anusscheurtjes smeren.

                Effect
                In heel kleine hoeveelheden ingespoten in de sluitspier rond de anus, verlamt botuline A toxine deze sluitspier. Hierdoor zal de ontlasting makkelijker gaan. De scheurtjes krijgen dan de kans om te genezen.

                Lees meer over Anusscheurtjes

                • Botuline A toxine wordt gebruikt bij urine-incontinentie door een overactieve blaasspier. Dit heet het overactieve-blaassyndroom.

                  Verschijnselen
                  Bij het overactieve-blaassyndroom voelt u aandrang om te plassen, terwijl de blaas nog lang niet vol is. Daardoor moet u vaak plassen, ook 's nachts. Omdat u zo vaak moet plassen, zijn het vaak maar kleine beetjes.

                  Behandeling
                  U kunt de blaasspier trainen door elke keer als u moet plassen, te proberen het plassen 15 minuten uit te stellen. Artsen schrijven botuline A toxine voor als zulke oefeningen om de blaas te trainen niet of onvoldoende helpen en andere medicijnen ook niet helpen.
                   
                  Werking
                  In heel kleine hoeveelheden ingespoten in de blaaswand, verlamt botuline A toxine de zenuw die de blaasspier aanstuurt. De blaasspier zal minder vaak en minder heftig samentrekken. U hoeft hierdoor minder vaak te plassen en kunt uw plas beter ophouden.

                  Effect
                  U merkt binnen 2 weken dat het werkt. En het werkt 8 tot 10 maanden lang.   

                  Lees meer over Urine-incontinentie

                  • Verschijnselen
                    Bij migraineaanvallen heeft u last van bonzende hoofdpijn, meestal aan één kant van het hoofd. Ook zijn mensen met migraine vaak misselijk en overgevoelig voor licht en geluid. Sommige vrouwen hebben aanvallen rond de menstruatie. Een migraineaanval duurt meestal een dag, maar kan ook korter of langer duren.

                    Oorzaak
                    De oorzaak van migraine is niet bekend, waarschijnlijk gaat het om een combinatie van factoren. Wel is bekend dat tijdens een migraineaanval bloedvaten in de hersenen korte tijd vernauwd en daarna sterk verwijd zijn. Mogelijk speelt de natuurlijk voorkomende stof serotonine een rol bij het ontstaan van migraine.

                    Behandeling
                    Als u vaak migraine heeft, bijvoorbeeld meer dan 2 aanvallen per maand, dan kunt u medicijnen gebruiken om de aanvallen te voorkomen. Eerste-keuzemiddelen zijn dan bètablokkers, zoals propranolol. Mochten deze niet werken, dan kan in een enkel geval botuline A toxine worden geprobeerd.

                    Effect
                    Botuline A toxine remt stoffen af die pijn geven bij migraine.

                    Lees meer over Migraine

                  • Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. Hoeveel last u er van heeft, hangt af van de hoeveelheid en de plaats van inspuiting.

                    De belangrijkste bijwerkingen zijn slikproblemen, hangend ooglid, oorontsteking, pijn, virusinfecties en spierzwakte.

                    Verder kunnen mensen met de spierziekte myasthenia gravis en mensen met slikproblemen of ademhalingsproblemen extra last van hun aandoening krijgen. Overleg met uw arts als een van deze aandoeningen heeft.

                    Sommige bijwerkingen zijn het gevolg van een plaatselijk te sterke werking. Deze bijwerkingen verdwijnen langzaam vanzelf in een paar weken.

                    De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

                    Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

                    • Bij toepassing bij urine-retentie: moeilijk kunnen plassen

                      Deze bijwerking gaat meestal vanzelf over. Als u hier na een paar weken nog steeds last van heeft, raadpleeg dan uw arts. Uw blaas wordt dan met een katheter leeggemaakt.

                    • Bij toepassing bij urine-retentie: blaasontsteking (urineweginfectie). U merkt dit aan pijn bij het plassen, vaak kleine beetje moeten plassen en buikpijn.

                      Raadpleeg uw arts, als u dit merkt.

                      Zelden bloed in de plas

                    Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

                    • Virusinfectie en oorontsteking

                    • Pijn en spierzwakte

                    • Bij toepassing bij scheve gedraaide nek ('torticollis'), bij spierkrampen in de oogleden ('blefarospasme') en bij spierkrampen aan een kant van het gelaat ('hemifacialisspasme'): slikproblemen, hangend ooglid.

                    Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

                    • Ontsteking van het neusslijmvlies, luchtweginfecties, grieperig gevoel en koorts

                    • Hoofdpijn, duizeligheid, slaperigheid, en een tintelingen of een doof gevoel

                    • Spierpijn, stijfheid en pijn in de spieren en gewrichten

                    • Zweten op andere plaatsen dan de oksels en abnormale lichaamsgeur

                    • Droge mond, misselijkheid en opvliegers

                    • Wazig zien

                    • Huiduitslag en kaalheid

                    • Pijn en een brandend gevoel of bloedingen op de injectieplaats

                    • Bij toepassing bij scheve gedraaide nek ('torticollis'), bij spierkrampen in de oogleden ('blefarospasme') en bij spierkrampen aan een kant van het gelaat ('hemifacialisspasme'): oogontsteking, droge ogen, lichtschuwheid, tranenvloed

                    • Bij toepassing bij kraaienpootjes: gezwollen ooglid en droge ogen

                    • Bij toepassing bij te veel speeksel: droge mond, dikker speeksel, veranderde smaak en moeite met praten.

                      Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte. Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker controleren.

                    • Bij toepassing bij urine-retentie: erectiestoornis

                    • Bij toepassing fronsplooien en voorhoofdslijnen: rode of gespannen huid

                    Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

                    • Depressie en slapeloosheid

                    • Flauwvallen

                    • Geheugenverlies

                    • Huiduitslag, jeuk en galbulten. In zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Neem dan direct contact op met uw arts.

                    • Oedeem. Dit merkt u vooral aan opgezwollen enkels en voeten.

                    • Spiertrekkingen en hartritmestoornis. Een hartritmestoornis merkt u aan hartkloppingen, duizeligheid en flauwvallen. Neem contact op met uw arts als u hier last van heeft.

                    • Ernstige allergie. Krijgt u last van benauwdheid, zwelling van mond, tong, keel of strottenhoofd, ernstige huiduitslag of galbulten? Stop dan meteen met het gebruik en neem contact op met uw arts.

                    • Neusbloeding

                    • Bij toepassing bij scheve gedraaide nek ('torticollis'), bij spierkrampen in de oogleden ('blefarospasme') en bij spierkrampen aan een kant van het gelaat ('hemifacialisspasme'): dubbelzien, wazig zien, gezwollen ooglid, verhoogde oogdruk.


                    Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


                    Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

                    • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
                      Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
                      Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
                      Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

                      • Kijk voor de goede dosering altijd op de bijsluiter of op de verpakking.

                        Hoe?
                        De injectie moet door een gespecialiseerde arts worden gegeven.

                        Hoe lang?
                        Een injectie werkt afhankelijk van de dosering en plaats van inspuiting een paar weken tot maanden. De oorspronkelijke klachten komen dan langzaam weer terug. U kunt daarna weer opnieuw een injectie krijgen, overleg hierover met uw arts.

                        • Als u een afspraak vergeten bent bij de specialist, kunt u alsnog een nieuwe afspraak maken.

                          • autorijden?
                            Sommige medicijnen hebben invloed op het reactievermogen. Het is dan strafbaar om aan het verkeer deel te nemen. Als u bij een ongeval betrokken raakt terwijl uw rijvaardigheid is beïnvloed, bent u wettelijk aansprakelijk voor de gevolgen. Of dit medicijn de rijvaardigheid beïnvloedt, leest u hieronder.

                            Dit medicijn kan bepaalde bijwerkingen veroorzaken en deze zouden uw rijvaardigheid kunnen verminderen. Deze bijwerkingen zijn wazig zien, duizeligheid, slaperigheid, spierzwakte en lichaamszwakte. Beoordeel zelf hoeveel last u van deze bijwerkingen heeft. Houd rekening met onderstaande tips als u besluit te gaan autorijden.

                            Tips voor als u wilt autorijden

                            • Meent u dat u kunt autorijden, vraag dan iemand om de eerste keren naast u te zitten en uw rijvaardigheid te beoordelen. Voor uzelf is het vaak moeilijk te zien of u minder goed rijdt. Deze persoon kan zien of u met wisselende snelheden rijdt, slingert en geïrriteerd reageert op normaal gedrag van medeweggebruikers.
                            • Rijd niet als u onscherp ziet.
                            • Rijd niet als u duizelig, slaperig of slap bent, last heeft van spierzwakte, moeite heeft u te concentreren of wakker te blijven of als u niet weet langs welke route u naar een bestemming bent gereden.
                            • Rijd niet als u alcohol heeft gebruikt. Alcohol versterkt de versuffende bijwerking van dit medicijn in belangrijke mate.
                            • Rijd niet langer dan één uur achter elkaar, ook al voelt u zich goed.
                            • Rijd niet 's nachts of bij slecht weer.

                            Rijd geen auto als u dit medicijn gebruikt in combinatie met andere medicijnen die uw rijvaardigheid kunnen beïnvloeden.

                            alcohol drinken en alles eten?
                            Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

                            • Er zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

                              • Zwangerschap

                                Spierpijn en spierkrampen door spasticiteit
                                U kunt dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. De arts spuit dit medicijn in de spier. Dit medicijn komt vanuit de spier nauwelijks in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig bij het kind komen.

                                Te veel zweten, te veel speeksel, rimpels, anusscheurtjes, urine-incontinentie, migraine
                                Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.


                                Borstvoeding

                                Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.

                                Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                                • U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

                                  Heeft u dit medicijn jarenlang in vrij hoge dosering gebruikt, zoals bij torticollis? Dan is er een kleine kans op een tijdelijke verergering van de kramp, epileptische aanvallen of hallucinaties. In deze gevallen is het beter de behandeling af te bouwen door de hoeveelheid in te spuiten botuline A toxine langzaam te verlagen.

                                  • De werkzame stof botuline A toxine zit in de volgende producten:
                                    Botox
                                    Dysport
                                    Botulinetoxine A
                                    Azzalure
                                    Bocouture
                                    Xeomin
                                    Alluzience
                                    Vistabel

                                    De officiële bijsluiter van de verschillende producten van botuline A toxine vindt u op: Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG.

                                    • Ja, u heeft een recept nodig.

                                      Botuline A toxine is sinds 1993 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Alluzience, Azzalure, Bocouture, Botox, Dysport, Vistabel en Xeomin in injecties.

                                      Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                                      Laatst bijgewerkt op 30-01-2023

                                      Disclaimer

                                      Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                                      Vond u deze informatie nuttig?

                                      Vind een apotheek

                                      Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                                      Vind een apotheek blob

                                      Vraag het de webapotheker

                                      Vraag het de webapotheker

                                      Vraag het de webapotheker

                                      Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                                      Vraag het de webapotheker

                                      Meldpunt medicijnen

                                      Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                                      Schrijf zelf over uw ervaring

                                      Geen ervaringen gevonden

                                      Informatie wordt bijgewerkt: